اخلاق حکومتی - شرح صدر در مدیریت اسلامی

اخلاق حکومتی - شرح صدر در مدیریت اسلامی

مقدمه

امروزه هر کس در زندگی خود به گونه ای با مسئله «مدیریت» درگیر است و این درگیری در سطوح بالا یا پایین، از دولت مردان و وزیران و فرماندهان تا اهل خانه و خانواده را به خود مشغول کرده است. اگر مدیریت در این امور به طور صحیح صورت پذیرد و با الهام از مبانی معنوی اسلام و دستورهای جامع و حرکت آفرین آن اصلاح گردد، می توان نیرومند در عرصه حضور یافت و به یاری خدا ضعف ها را جبران کرد.

 

در این نوشتار تلاش می شود به تعریف مدیریت اسلامی به اختصار اشاره شود و سپس به معرفی برخی از ارزش ها در چارچوب نظام ارزش اسلام و ضرورت این بحث در اخلاق مدیران مسلمان پرداخته شود.

نقش اخلاق فردی حاکم در حکومت

نقش اخلاق فردی حاکم در حکومت

چکیده:

مساله ضرورت وجود حکومت در جامعه بشری که موجب جمع متفرقات، تنظیم امور فردی و اجتماعی، بیان و اجرای حدود و حقوق، تامین عزت و حفظ موجودیت و صیانت آزادی و استقلال مردم و اجرای وظایف مردم در برابر خود و دیگران می گردد، از امور بدیهی و مسائل ضروری جامعه انسانی است ; حکومت برای تحقق اهداف آرمان خود به حاکمی با ویژگیها و توانمندیهای خاص تربیتی، اخلاقی، علمی و سیاسی نیاز دارد . در این میان ارزشهای معنوی و اخلاقی بیش از دیگر ویژگیها خود را می نمایاند .

 

تقوا یکی از ارزشهای معنوی و اخلاقی و از اهداف تربیتی در نظام اسلامی است و به عنوان یکی از مهمترین مبانی اخلاقی وتربیتی حکومت امام علی علیه السلام محسوب می گردد .

چطور دوست داشتنی باشیم ؟

چطور دوست داشتنی باشیم ؟

این که چطور دوست داشتنی باشیم سوالی است که موضوع بسیار کلی است و معمولاً در خیلی ازمجلات مطرح میشود اما ما در این نوشته قصد دارم واقعاً به این موضوع به صورت کاربردی نگاه کنیم .

در این نوشته قصد دارم چند راهکار بلند مدت کاربردی تقدیم دوستان نماییم -نه کوتاه مدت و مقطعی که بیشتر شبیه به کلاه بردی است –راستی  چطور از نظر اطرافیانمان – و صد البته خودمان – دوست داشتنی باشیم. در حقیقت این نوشته فقط در مورد دوست داشتنی شدن نیست بلکه اشاره ی بسیار مهمی به بحث کاریزما و ارتباط موثر دارد.

 

چطور دوست داشتنی باشیم؟

داستانک اول

معجزات زمان تولد پیامبر اکرم (ص)

معجزات زمان تولد پیامبر اکرم (ص)

معجزات زمان تولد پیامبر اکرم (ص) بیشتر و عجیب‌تر از اتفاقات رخ داده در زمان دیگر انبیا (ع) است تا اینکه مردم را با این معجزات و امور خارق‌العاده آماده پذیرش امانت مهم الهی کنند.

هم زمان با تولد و کودکى هر پیامبری، معجزات و امور خارق‌العاده‌ای در جهان اتفاق می‌افتد که هدف از آن، آماده ساختن مردم براى پذیرش ادعاى بعدى آن پیامبر است

به عنوان مثال زمانی که حضرت موسى (ع) متولد شد خداوند متعال به مادرش وحی کرد که او را توى صندوقچه ای بگذارد و به آب اندازد و او چنین کرد و خداوند، موسى (ع) را در حمایت فرعون که هزاران کودک را از ترس متولد شدن موسى (ع) کشته بود پرورش داد و این یک امر خارق العاده محسوب می شود.

۱۰ راه برای شاد کردن روح رفتگان

هر کار خیرى که انجام دهید و ثوابش را به روح میت هدیه بکنید، براى او مفید است؛ چه ذکر و قرآن و نماز مستحبى و طلب مغفرت باشد، و چه صدقه، و اما در باره نماز و روزه و کارهاى واجب ـ که از ایشان قضا شده ـ در مرحله اول بر عهده فرزند بزرگتر است و اگر او انجام ندهد، بر فرزندان دیگر واجب نیست. اگر پسر بزرگتر نتواند نماز و روزه و سایر کارهاى پدر، مثل حج را (اگر پدر مستطیع بوده و نرفته است) انجام دهد، مى‏تواند کسى را اجیر نماید؛ یعنى پول بدهد انجام دهند، ولى اگر برادران و خواهران و مادرتان می خواهند خودشان نماز و روزه پدر را انجام دهند، اشکال ندارد.

خدمت به مردم درآینه قرآن و احادیث

 خدمت به مردم   درآینه  قرآن و احادیث

موضوع این مقاله پیرامون خدمت به مردم و کارگشایی از مردم است. خدمت زن و شوهر به یکدیگر و خدمت به همسایه و خدمت رسانی به طالبان علم و دانشجویان عزیز و خدمت گروهی به گروه دیگر که بسیار مهم و حایز اهمیت است.

خلاصه عناوین مباحث مقاله عبارتند از: 1- اهمیت خدمت 2- به چه کسی خدمت کنیم 3- انواع خدمت 4- در هر حال خدمت کنیم. 5- چگونگی خدمت. 6- فرار از خدمت و توجیه آن

1- اهمیت خدمت به یکدیگر در آیات و روایات

واما اهمیت خدمت. قرآن می فرماید «تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ» (مائده/2)واجب است که در کارهای خیر به یکدیگر کمک کنید همین کمکی که شما در جهاد سازندگی نمونه آن را می بینید. حمایت های مردمی به جبهه ها، حمایت نیروهای ارتشی از سپاه وبسیج. قرآن می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ» (بقره/195)خدا احسان شدگان را دوست می دارد و چقدر خوب است که انسان محبوب خدا باشد. مادر به دخترش کلی جهازیه می دهد تا داماد وخانواده اش خشنود و راضی باشند یا زن کلی زحمت می کشد تا مهمان از غذا و پذیرایی راضی باشد واگر می خواهیم خدا راضی باشد، خدا می فرماید: به همدیگر خدمت کنید تاخدا دوستتان داشته باشد.

عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه شیعه و مذاهب اربعه اهل سنت

 عصمت پیامبر اکرم(ص) از دیدگاه شیعه و مذاهب اربعه اهل سنت

معنای عصمت:

عصمت در لغت به معنای منع و امساک است. در مورد معنای اصلاحی عصمت اختلاف است. اشاعره می گویند: منظور از عصمت انبیا آن است که خداوند گناه را در آنان خلق نمی کند و در نتیجه در پی معصیت نمی روند،

ولی حکما و فلاسفه، عصمت را حالتی درونی و ملکه ای می دانند که از گناه و عصیان جلوگیری می کند و

 معتزله عصمت را نوعی لطف از جانب خداوند می دانند.[1]

 

از دیدگاه شیعه، عصمت یعنی پاکی از گناهان صغیره و کبیره و دوری از خطا و فراموشی. برخی از متکلمان عصمت را توفیق لطف[2]و اعتصام معنی کرده اند.

تفاوت حق الله و حق النّاس از منظر آیات و روایات

 تفاوت حق الله و حق النّاس از منظر آیات و روایات

فقیهان با استفاده از آیات و احادیث، جایگاه حق‌الله و حق الناس و تفاوت‌های آن‌ها را از نظر احکام، آثار و پیامدها تبیین کرده‌اند.

وارث: در منابع دینی در برابر "حق الله" اصطلاح "حق الناس" قرار دارد که به معنای حقوق مردم است، اعم از حقوق انسان که امروزه از آن به "حقوق بشر" یاد می‌شود، یا حقوق عمومی مردم در جامعه و در برابر حکومت که از آن به "حقوق شهروندی" تعبیر می‌شود، یا حقوقی که در برابر دیگران دارد و امروزه "حقوق خصوصی" نامیده می‌شود. آن چه که مربوط به جان، مال، حیثیت و آبروی مردم، و حقوق اجتماعی و سیاسی باشد، در قلمرو حق الناس است. البته در منابع دینی معمولا در تبیین حقوق شهروندان و دولتمردان از دو اصطلاح "حق الرّعیه" و "حق الرّاعی" استفاده می‌شود. تناسب کاربرد این اصطلاح در روابط مردم و دولت، وظیفه و مسئولیتی است که دولت در جهت پاسداری و نگاهبانی از حقوق مردم بر عهده دارد. به عبارت دیگر، تبیین این واقعیت که در نظام سیاسی اسلام "حکومت برای مردم است، نه مردم برای حکومت" در به کار بردن این اصطلاح مورد نظر بوده است، و اساساً با اصطلاح "رعیت" در ادبیات سیاسی دنیا و نظام‌های "ارباب و رعیتی" بیگانه است، و تنها در لفظ اشتراک دارند، بدون آن که در معنا با یکدیگر تناسب و اشتراکی داشته باشند.

چرا خداوند از حق الناس نمی گذرد؟

چرا خداوند از حق الناس نمی گذرد؟

حق الناس از نظر اسلام با عدالت و حکمت الهی رابطه ای تنگا تنگ دارد و دارای گستره وسیعی می‌باشد. به عبارتی حق الناس در همه ابواب فقه وجود دارد و می‌توان گفت هیچ  بابی از ابواب فقه اسلامی وجود ندارد مگر اینکه مسایل فراوانی در زمینه حق الناس در آن هست .

حق الناس در منابع و متون اسلامی، چه در قرآن و چه در روایات معصومین ـ علیهم السّلام ـ و کتب فقهی جایگاه خاصی دارد.

اقامه قسط و عدل و برقراری عدالت اجتماعی و ادای حقوق الناس یکی از عمده‌ترین اهداف بعثت پیامبران است.

در اینجا چون صاحب حق مردم اند ، رعایت و نادیده گرفتن آن ارتباط مستقیمی با بحث عدالت خداوند دارد. خداوندی که یکی از صفاتش عادل بودن است و دینی که یکی از اصولش عدل است چگونه ممکن است حقوق انسانها برایش کم اهمیت باشد.

ترجمه و تبیین خطبه غدیر

ترجمه و تبیین خطبه غدیر

حمد و ثنای خدا

حمد و سپاس خدایی را که در یگانگی خود بلند مرتبه، و در تنهایی و فرد بودنش نزدیک است. در قدرت و سلطه خود با جلالت و در ارکان خود عظیم است.

علم او به همه چیز احاطه دارد در حالی که در جای خود است، و همه مخلوقات با قدرت و برهان خود تحت سیطره دارد. همیشه مورد سپاس بوده و همچنان مورد ستایش خواهد بود. صاحب عظمتی که از بین رفتنی نیست. ابتدا کننده و بازگرداننده اوست و هر کاری به سوی او باز می گردد.
به وجود آورنده بالا برده شده ها (آسمان ها و افلاک) و پهن کننده گسترده ها (زمین)، یگانه حکمران زمین ها و آسمان ها، پاک و منزّه و تسبیح شده، پروردگار ملائکه و روح، تفضّل کننده بر همه آنچه خلق کرده، و لطف کننده بر هر آنچه به وجود آورده است. هر چشمی زیر نظر اوست ولی چشم ها او را نمی بینند. کَرم کننده و بردبار و تحمّل کننده است. رحمت او همه چیز را فرا گرفته و با نعمت خود بر همه آنها منت گذارده است.

متن کامل خطبه غدیر خم با ترجمه فارسی

 متن کامل خطبه غدیر خم با ترجمه فارسی

بخش اول: حمد و ثنای الهی

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی عَلا فی تَوَحُّدِهِ وَ دَنا فی تَفَرُّدِهِ وَجَلَّ فی سُلْطانِهِ وَعَظُمَ فی اَرْکانِهِ، وَاَحاطَ بِکُلِّ شَیءٍ عِلْماً وَ هُوَ فی مَکانِهِ وَ قَهَرَ جَمیعَ الْخَلْقِ بِقُدْرَتِهِ وَ بُرْهانِهِ، حَمیداً لَمْ یَزَلْ، مَحْموداً لایَزالُ (وَ مَجیداً لایَزولُ، وَمُبْدِئاً وَمُعیداً وَ کُلُّ أَمْرٍ إِلَیْهِ یَعُودُ). بارِئُ الْمَسْمُوکاتِ وَداحِی الْمَدْحُوّاتِ وَجَبّارُ الْأَرَضینَ وَ السّماواتِ، قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ، رَبُّ الْمَلائکَةِ وَالرُّوحِ، مُتَفَضِّلٌ عَلی جَمیعِ مَنْ بَرَأَهُ، مُتَطَوِّلٌ عَلی جَمیعِ مَنْ أَنْشَأَهُ. یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ وَالْعُیُونُ لاتَراهُ.

ستایش خدای را سزاست که در یگانگی اش بلند مرتبه و در تنهایی اش به آفریدگان نزدیک است؛ سلطنتش پرجلال و در ارکان آفرینش اش بزرگ است. بی آنکه مکان گیرد و جابه جا شود، بر همه چیز احاطه دارد و بر تمامی آفریدگان به قدرت و برهان خود چیره است.

همواره ستوده بوده و خواهد بود و مجد و بزرگی او را پایانی نیست. آغاز و انجام از او و برگشت تمامی امور به سوی اوست.

اوست آفریننده آسمان ها و گستراننده زمین ها و حکمران آن ها. دور و منزه از خصایص آفریده هاست و در منزه بودن خود نیز از تقدیس همگان برتر است. هموست پروردگار فرشتگان و روح؛ افزونی بخش آفریده ها و نعمت ده ایجاد شده هاست. به یک نیم نگاه دیده ها را ببیند و دیده ها هرگز او را نبینند.

لیلة المبیت چه شبی ست ؟

لیلة المبیت چه شبی ست ؟

وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یشْری نَفْسَهُ ابْتِغآءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَؤوُفٌ بِالْعِبادِ.

و از میان مردم، کسانی هستند که جانشان را به خاطر خشنودی خدا عرضه می کنند و خداوند نسبت به اینگونه بندگان بسیار مهربان است.

(بقره / 207)

کافران قریش پس از ناامیدی از تغییررویه پیامبردردعوت به اسلام، سرانجام تصمیم گرفتند آن حضرت را به قتل برسانند. نقشه آنها این بود که گروهی از مردان قبایل مختلف قریش به خانه پیامبر یورش برند و آن حضرت را در بستر خواب غافلگیر کرده و با ضربات نیزه و شمشیر تکّه تکّه اش کنند.

تعلیم قرآن به کودکان سبب تاخیر عذاب زمینیان

تعلیم قرآن به کودکان سبب تاخیر عذاب زمینیان

mrsn1367.blog.ir/139 

عید قربان و نگاهی به فلسفه آن از زمان حضرت آدم (ع)

عید قربان و نگاهی به فلسفه آن از زمان حضرت آدم (ع)

عید قربان یا گوسپندکُشان[۱] (به عربی: عید الأضحی)‏ روز دهم ماه قمری ذی الحجه، مصادف با عید قربان از گرامیترین عیدهای مسلمانان است که به یاد ابراهیم و فرزندش اسماعیل، توسط بسیاری از مسلمانان جشن گرفته می‌شود.

 

عید قربان را عید اضحی نیز گویند، چرا که اضحی جمع ماده ضحی به معنی ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب است و هنگامی که خورشید بالا می آید (قبل از ظهر)، آن موقع را ضحی گویند، چنانچه در قرآن کریم آمده است: والشمس و ضحیها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن) و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می کنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند بدین سبب روز دهم ذی الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می شود «عید اضحی» می گویند.

 

عید در لغت از ماده عود؛ به معناى بازگشت است؛ لذا به روزهایى که مشکلات از قوم و جمعیتى بر طرف می شود و ‏به پیروزی‌ها و راحتی‏هاى نخستین بازگشت مى‏‌کنند، عید گفته می ‏شود.

همچنین واژه قربان از ماده قرب؛ به معنای نزدیک بودن است.

دلایل عقلی برضرورت و وجوب بعثت پیامبران

دلایل عقلی برضرورت و وجوب بعثت پیامبران

- شکی نیست که انسان دارای دو جنبه ی فردی و اجتماعی است ، و از هر دو جهت نیازهایی دارد ؛ از جهت فردی محتاج دستور العمل هایی است تا بتواند در سایه ی عمل به  آنها به رشد جسمی و روحی (مادّی و معنوی ) لازم برسد.

همچنین انسان دربُعد و جهت اجتماعی نیز نیازمند قانون کاملی است تا بتواند نیازهای اجتماعی جامعه ی بشری را تأمین نماید و به ویژه عدالت را در اجتماع برقرار نماید.

- کسی که می خواهد برای رفع نیازهای فردی و اجتماعی و مادّی و معنوی انسان دستور العمل تجویز کند ،به حکم عقل ،باید دارای شرائط زیر باشد:

1ـ علم کامل به تمام نیازهای روحی ، جسمی و اجتماعی بشر داشته باشد؛ تا بتواند قانون و دستور العملی جامع و بی عیب و نقص وضع کند.

شهادت تنها راه نجات از مرگ است

شهادت تنها راه نجات از مرگ است

اصول اخلاق تشکیلاتی از منظر اسلام

داشتن خلق خوش و نیکو ضروری ترین عنصر زندگی اجتماعی است.      

بدون هیچ اغراقی باید بگوییم که اخلاق یکی از مهم ترین بخش های زندگی بشر (شاید مهم تر از بخش های دیگر) است.

داشتن خلق خوش و نیکو ضروری ترین عنصر زندگی اجتماعی است. خصوصاً در جامعه اسلامی که عمده رفتارهای افراد به حساب دین و اعتقاد آنها گذاشته می‌شود، لازم و ضروری بودن آن بیشتر احساس می‌شود.

 

تقویت چشم و حافظه

تقویت چشم و حافظه

اگر نور چشم شما بدلیل مطالعه زیاد و یا کار با اینترنت کم شده این آیه را زیاد بخوانید :

فَجَعَلْناهُ سَمیعاً بَصیراً

(انسان2)

اگر می خواهید پس از مطالعه آنچه را می خوانید در ذهنتان نقش ببندد، این آیه را پس از آن بخوانید:

لَهُمْ دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ هُوَ وَلِیُّهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ

(انعام127)

کنیز کیست ؟ و چرا بر مالکش حلال است ؟

کنیز کیست ؟ و چرا بر مالکش حلال است ؟

چرا کنیز نیز مانند همسر بر انسان حلال است؟ چرا کنیز حتی بر مردان بیگانه نیز محرم است؟ چرا غلام بر صاحب خود اگر زن باشد محرم است؟

کنیز کسی است که در جنگ مسلمانان با کفار به اسارت مسلمانان در آمده باشد.

از نظر قران کریم ارتباط جنسی تنها با دو گروه جایز می باشد .

1.همسران

2.کنیزان
قران کریم در آغاز سوره مبارکه مومنون می فرماید: «بسم الله الرحمن الرحیم قد افلح المومنون الذین هم فی صلاتهم خاشعون و الذین هم عن الغو معرضون و الذین هم لزکوه فاعلون و الذین هم لفروجهم حفظون الا علی ازواجهم او ما ملکت ایمانهم فانهم غیر ملومین»؛آیات 1-6 یعنی تنها با همسران و کنیزان (ماملکت ایمانهم )می توان رابطه جنسی برقرار نمود.
مراد از کنیزان, زنان غیر آزادی بودند که با خریدن یا اسیر شدن در جنگ با کافران به دست مسلمانان می افتاد با این گونه زنان, بدون خواندن عقد ازدواج, می توان رابطه زناشویی داشت. رجوع کنید به تفسیر نمونه, ج 14, سوره مؤمنون, آیات مربوطه جهت توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم: پیش از اسلام، جنگ و خونریزى‏ها به میدان جنگ محدود نمى ‏شد، بلکه این ظلم و ستم به پس از زمان جنگ نیز کشیده مى‏شد؛ دو قبیله یا شهر یا کشور که با هم نبرد مى‏کردند، تعدادى اسیر نیز در کنار خیل کشته‏ ها بر جاى مى‏ گذاشتند.
به این صورت که کافرِ مرد، عبد نامیده شد و کافر زن، اَمَه یا کنیز، نامگذارى گردید و هر یک تابع مقرراتى جداگانه گردیدند.
امّا این که، چگونه براى محرم شدن با کنیزها، نیازى به صیغه نیست؟ اولاً در اسلام، ازدواج(=نکاح) نیاز به قراداد و پیمان(=عقد) دارد.
این قرارداد، کاملاً رسمى بوده و چگونگى مقررات، الفاظ، آداب و محدوده‏ ى آن را «خدا» تعیین مى‏کند. به اصطلاح، هر عقد نکاحى به «سبب» نیاز دارد؛ و مهم داشتنِ آن سبب است نه این که سبب‏ها یکسان باشد.
مثلاً عقدِ ازدواج موقت و دائم متفاوتند امّا هر دو «سبب» براى محرم شدن‏اند. به همین ترتیب، گفته مى‏شود که این سبب و عقد در مورد کنیزها (به عنوان زنانِ کافرى که اسیر جنگى‏ اند) نیز وجود دارد به نحوى که اسلام، ازدواج دائم با غیرمسلمان را اجازه نداده، ولى ازدواج موقت را تجویز کرده (مطابق نظر اکثر فقهاء و مراجع تقلید). ولى در مورد زنِ کافرى که در جنگ اسیر مى‏شود، یک نوع سبب دیگرى قرار داده که هر چند با سایر صیغه‏ ها متفاوت است (همچنان که در عُرف انسان‏ها نیز شکل تمام قراردادها یکسان نیستند) امّا در «سبب بودن» اشتراک دارند؛ و آن سبب، «مالکیت» نام دارد.
ثانیاً: وقتى اسلام، برده ها را از مرگِ حتمى نجات داد و با تعالمى و قوانینش موجبات آزادى آن‏ها را از مرگ فراهم نمود، در مقابلِ این تسهیلات، به تنظیم سایر حالات و شئون نیز پرداخته. به عبارتى: وقتى جانِ آن‏ها را نجات داد، به طریق اولى این حق را نیز دارد که به سیستم ‏سازى در مورد امور حقوقى و چگونگى زنده بودنِ آن‏ها بپردازد. به این انگیزه که با حفظِ حرمتِ اسیران، منفعت مالکان را نیز تضمین کند.
از این رو حتّى به مالکان نیز اجازه نداده تا تعدّى و زیاده طلبى کنند و در قالب قانونى 9 ماده‏ اى، مکانیزم بهره ‏گیرى از کنیز را مشخص نموده.
از این توضیح مختصر به دست مى‏آید که:
کنیز، زنِ کافرى است که در جنگ با مسلمین به اسارت درآمده است .
کلفت یا مستخدم، یک زنِ یا مردِ کارگر است که جهت انجام کارهاى خانه، استخدام شده(بدون این که حرف از جنگ، کفر یا ایمان و... باشد).
اگر کنیز بخواهد نسبت به مالکِ خود، محرم بماند، باید شرایط زیر حفظ شود:
1. مالک، کنیزش را به ازدواج شخص دیگر درنیاورده باشد.
2. مالک، کنیز را به دیگرى نبخشیده باشد.
3. اگر کنیز با شخصِ دیگرى ازدواج کرده باشد یا او را به دیگرى بخشیده باشند، پس از سپرى شدن مدّت زمان عده‏ ى طلاق با شوهرش یا تمام شدنِ زمان بخشش، مجدداً کنیز بر مالکش حلال مى‏شود.
4. کنیز در حالِ گذراندن ایّام عدّه (عدّه‏ ى طلاق از شوهر قبلى‏ ش) یا ایام استبراء(در آنجا که محلّل واقع شده)، نباشد.
5. قبلاً پدر مالک کنیز با کنیز، رابطه  نداشته باشد.
6. کنیز، بین چند صاحب مشترک نباشد.
7. قبلاً فرزند مالک و صاحب کنیز با او رابطه نکرده باشد.
8. کنیز با مولایش قرارداد نبسته باشد که پول خود را بدهد تا آزاد شود (در اصطلاح مُکاتَب نباشد).
9. کنیز، کاملاً تحت تصرّف مالک باشد.
در شرایط فعلی استرقاق و کنیز گرفتن مصداق ندارد.

توضیح بیشتر این که نظام های اجتماعی در هر دوران تابعی از مجموعه شرایط اقتصادی , سیاسی , فرهنگی و ...  آن دوره می باشد. همان گونه که امروزه نظام کارگری و کارفرمایی و ... در جهان حاکم است و شرایط اقتصادی , اجتماعی , فرهنگی خاص آن را ایجاب نموده است .

تا چند قرن پیش در تمامی جهان نظام برده داری روش مناسب برای اداره امور آن دوران بوده است ; به گونه ای که هیچ نظامی در شرایط آن روز امکان جایگزینی آن را نداشته است . از این رو مناسب ترین شیوه در شرایط آن روز, شیوه برده داری بوده است . بررسی زمینه های این موضوع بسیار وسیع و گسترده و از مجال این پاسخ خارج است .

اسلام نیز با توجه به اینکه تغییر اساسی در سیستم اجتماعی آن روز نه ضروری بوده و نه ممکن , به اصل این مسائله صحه گذاشت , ولی با وضع قوانین در چند جهت حرکت کرده است :

1- تأمین حقوق افراد با وضع قوانین در مورد کیفیت استرقاق (بنده گرفتن) و تحریم آن جز در موارد خاص.
2- وضع قوانین در جهت حمایت از حقوق بردگان و تنظیم روابط صحیح بین مالک و برده .
3- ترغیب مردم به آزادسازی بردگان و وضع قوانینی برای حصول این مقصود (مانند کفارات و شرایط عتق ). در مجموع اسلام شرایطی را برای بردگان فراهم ساخت که آنان به مقامات و درجات مهم علمی و سیاسی در جامعه اسلامی دست یافتند و حتی مدت ها حکومت ((ممالیک )) بر بسیاری از نقاط کشورهای اسلامی پدیدار شد. در حقیقت اسلام با فراهم آوردن شرایط انسانی و عاطفی برای زندگی بردگان , بردگان را از سراسر دنیا مشتاق به پیوستن به جامعه اسلامی نمود و آنان در بازگشت به موطن خود همراه با آزادی، مبلغ و مروج اسلام می شدند. اسلام راه برده شدن افراد آزاد را مسدود کرد و از سوی دیگر راه آزادی بردگان را گشود و مسلما یکی از عوامل دگرگونی نظام بردگی در جهان , نقش اسلام در این زمینه بوده است . کنیزها نیز در این بین مشمول همین قاعده و قانون بوده اند. آنان از کشورهای دیگر که در جنگ با مسلمانان اسیر می شدند, و یا به صورت تجاری وارد ممالک اسلامی می گشتند, با فرهنگ اسلامی و مزایای نجات بخش آن آشنا شده و بسیاری از آنان همانند دیگر مردم در جامعه اسلامی زندگی می کردند و مالکیت کنیز در حکم عقد ازدواج بود و موجب محرمیت به مالک آن می گردید. بجاست بدانیم که مادر برخی از ائمه ما کنیز بوده اند, حتی مادر امام زمان (عج ) نیز کنیزی رومی بوده است . سخن در این مقوله بسیار گسترده می باشد. اما توجه به این نکته مهم است که تنها عاملی که در اسلام مجوز استرقاق (گرفتن بنده و کنیز) است موردی است که کسانی در جنگ با اسلام به عنوان دین حق اسیر شده باشند و پرواضح است کسی که به خداوند رحمان کفر ورزیده است و باز به این حد هم بسنده نکرده است بلکه با دین حق مبارزه می نماید. آیا حق حیات برای این گروه قائل شدن , جز از روی تفضل الهی است ؟! معذ لک , اسلام حق حیات اینان را تضمین کرده، کشتن اسیر را جز در شدت درگیری و در معرکه جنگ روا ندانسته است , لکن باید این افرادی که از آزادی عمل خود سوء استفاده نموده علیه دین خدا قیام نموده در نبرد علیه دین خدا و مؤمنین به آن شرکت جسته است , دایره فعالیت هایشان و آزادی آنها محدود گردد. با وجود این آموزه های بسیاری در اسلام برای رهایی آنان ارائه نموده است و برای تحقق این آموزه ها نیز پاداش بسیار زیادی قرار داده است .

برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه فرمایید:
1- تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 6 (عربی) ج 12 (فارسی) ، ذیل آیت 116 تا 120 (سخنی درباره بردگی و بردگی گرفتن)
2- اسلام و مسأله آزادی , بردگی , موسوی زنجانی
3- از بردگی روم قدیم تا مارکسیسم , حجتی کرمانی
4- فرآورده های دینی , ناصر مکارم
5- برده داری در روم باستان , بیدار فکر
6- حقوق بشر, اسدالله مبشری
7- نگاهی به بردگی , محمد علی گرامی
8- بردگی در اسلام , صادق ایرجی

ازدواج یا رابطه با کنیزان از منظر قرآن

ازدواج  یا رابطه با کنیزان از منظر قرآن

بر اساس آموزه های قرآن روابط جنسی انسان تنها در دو قالب مورد تایید شرع مقدس اسلام بوده و در غیر این موارد خروج از حیطه شریعت به حساب می آید .

این دو قالب هم در سوره مبارکه مومنون به روشنی بیان شده است ؛ خداوند در آیات ابتدایی این سوره در بیان علائم مومنان می فرمایند :

« وَالَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ * إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ * فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ(1)؛

[مومنان]کسانی هستند که دامن های خود را حفظ می کنند مگر در برابر همسران شان یا کنیزانی که در تملک دارند که در این صورت مورد ملامت نیستند . هر کس بیش از این بطلبد ، در زمره تجاوزکاران است» .

بر این اساس روابط جنسی تنها در مورد همسران و یا کنیزان قابل تایید شریعت است ، البته با رعایت دیگر ضوابط و شرایطی که در این خصوص وجود دارد .

متن و ترجمه کامل حدیث جنود عقل و جنود جهل امام صادق علیه السلام در اصول کافی

 متن و ترجمه کامل حدیث جنود عقل و جنود جهل امام صادق علیه السلام در اصول کافی

  

سماعه گوید خدمت حضرت صادق علیه السّلام بودم و جمعى از دوستانش هم حضور داشتند که ذکر عقل و جهل بمیان آمد؛ حضرت فرمود: عقل و لشکرش و جهل و لشکرش را بشناسید.

 

سماعه گوید من عرض کردم قربانت گردم غیر از آنچه شما بما فهمانیده‏ اید نمیدانیم.

 

حضرت فرمود خداى عز و جل عقل را از نور خویش و از طرف راست عرش آفرید و آن مخلوق اول از روحانیین است پس بدو فرمود پس رو او پس رفت سپس فرمود پیش آى پیش آمد؛ خداى تبارک و تعالى فرمود: ترا با عظمت آفریدم و بر تمام آفریدگانم شرافت بخشیدم.

 

سپس جهل را تاریک و از دریاى شور و تلخ آفرید باو فرمود پس رو پس رفت فرمود پیش بیا پیش نیامد. فرمود: گردن‏کشى کردى؟ او را از رحمت خود دور ساخت. سپس براى عقل هفتاد و پنج لشکر قرار داد.

 

چون جهل مکرمت و عطاء. خدا را نسبت به عقل دید دشمنى او را در دل گرفت و عرض کرد: پروردگارا این هم مخلوقى است مانند من. او را آفریدى و گرامیش داشتى و تقویتش نمودى. من ضد او هستم و براو توانائى ندارم. آنچه از لشکر به او دادى بمن هم عطا کن.

 

فرمود بلى میدهم ولى اگر بعد از آن نافرمانى کردى ترا و لشکر ترا از رحمت خود بیرون میکنم.

 

عرض کرد خشنود شدم.پس هفتاد و پنج لشکر باو عطا کرد.

 

و هفتاد و پنج لشکرى که به عقل عنایت کرد (جنود عقل و جهل) بدین قرار است:

امام حسین (ع) در آیات قرآن کریم

امام حسین (ع) در آیات قرآن کریم

در بسیاری از کتب تفسیر و حدیث و تاریخ، امام حسین(علیه السلام) از جمله مصادیق بارز آیه تطهیر،[1] مباهله،[2] مودت[3]، اطعام[4]و کلمات[5] و آیات پایانی سوره فجر دانسته شده، و روایات معتبری در این باره نقل کرده‎اند. درباره آیات پایانی سوره فجر روایاتی نقل شده است که اثبات کننده این معناست که این آیات درباره حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) است در تفسیر «البرهان» چنین آمده است:

امام صادق(علیه السلام) فرمود: «سوره فجر را در نمازهای واجب و نیز نماز مستحب خود بخوانید؛ چرا که این سوره، سوره حسین بن علی است.»

اسرار اهمیت زیارت اربعین (2)+اینفوگرافی

امام جعفر صادق (ع) می فرمایند: همانا آسمان چهل صبح خون گریست، و زمین چهل صبح گریست، و خورشید چهل صبح با کسوف و به رنگ سرخ گریست... و فرشتگان نیز چهل صبح بر او (امام حسین) گریستند. (کامل الزیارات ابن قولویه)

از آنجا که مصائب امام حسین (ع) از حدّ تصور انسان بیرون است، به هیچ وجه نمی توان حق این مصیبت را ادا کرد و به همین خاطر است که این سنّت شریف (عزاداری) نباید متوقف شود و پایبندی به زیارت امام حسین (ع) نیز از جانب خاندان پاک وی زمینه ای را فراهم نموده،‌ تا فاجعه عاشورا و درسهای عظیم آن به باد فراموشی سپرده نشود.

اسرار اربعین و تقدس عدد چهل(1)

 یکی از تعبیرهای رایج عددی‌، تعبیرعدد چهل می باشد که در بسیاری از موارد به کار رفته است‌. یک نمونه، آن که سن‌ رسول خدا(ص) در زمان مبعوث شدن‌، چهل بوده است‌. گفته شده که عدد چهل در سن انسانها، نشانه بلوغ و رشد فکری است‌. گفتنی است که برخی از انبیاء در سنین کودکی به نبوّت رسیده‌اند.

از ابن عباس(گویا به نقل از پیامبر) نقل شده که اگر کسی چهل ساله شد و خیرش بر شرش غلبه نکرد، آماده رفتن به جهنم باشد.آداب و اخلاق در اسلام - مسعود بن عیسی ورام ص۳۵.

در نقلی آمده است‌ که‌، مردمان طالب دنیایند تا چهل سالشان شود. پس از آن در پی آخرت خواهند رفت‌ .

نگاهی به زندگی پرخیر و برکت حضرت سلمان (ره)

نگاهی به زندگی پرخیر و برکت حضرت سلمان (ره)

شخصی که رسول الله (ص) او را از اهل‌بیت خویش نامید

رسول خدا رو به قریش کرد و فرمود:
ای گروه قریش! نسب افتخارآمیز هر کس، دین اوست; مردانگی هر کس، خوی و شخصیت اوست; و اصل و ریشه هر کس، عقل و ادراک او.

بنا بر روایتی هشتم صفر سال ۳۵ هجری قمری مصادف با سالروز وفات بزرگ‌مردی  از صحابه خاص رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله است. نامش، "روزبه" بود و همانند پدرانش به آئین زرتشت معتقد بود، سال‌ها گذشت تا با دین مسیحیت آشنا شد و به این آئین گروید. بعد از این‌که با کشیشان مسیحیت آشنا شد، او را به دین و آیین جدیدی نوید دادند. وی به دنبال این دین و پیامبر آخرالزمان می‌گشت تا گمشده‌اش را یافت و اسلام آورد. و بعد از این‌که اسلام را پذیرفت، پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم نام وی را به "سلمان" تغییر دادند.

 آن‌چنان در مسیر اطاعت از ولایت و دین‌داری پیشرفت که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در مورد او فرمود: یا سلمان أنت من أهل البیت و قد آتاک الله العلم الاوّل والآخر والکتاب الاوّل والکتاب الآخر؛

ای سلمان، تو از اهل‌بیت ما هستی و خدای سبحان به تو دانش نخستین و واپسین را عنایت کرده است و کتاب اول (نخستین کتابی که بر پیامبران الهی نازل‌شده بود) و کتاب آخر (قرآن مجید) را به تو آموخته است. [۱]

تقدیر و سرنوشت انسان بدست کیست ؟

تقدیر و سرنوشت  انسان بدست کیست ؟

سرنوشت انسان به دست انسان رقم می‏خورد و انسان است که با استفاده از آزادی و اختیار خویش آینده خود را آباد یا تباه می‏سازد. مشیت الهی بر این تعلق گرفته که انسان کارهای خود را با حریت و انتخاب انجام دهد، یعنی انسان طبعاً و ذاتاً در انتخاب و گزینش و یا ترک و رها کردن کاملاً آزاد است و دست او در فعل و ترک هر کاری کاملاً باز می‏باشد.

سرنوشت انسان توسط خداوند این گونه رقم خورده که هر انسانی با اختیار و اراده خود، راه سعادت و خوشبختی یا شقاوت و بدبختی را انتخاب کند.

تقدیر علمی و تقدیر عینی

تقدیر علمی و تقدیر عینی

1. تقدیر علمى

تقدیرعلمی  یعنى سنجش و اندازه. مقصود از تقدیر علمى خدا این است که خدا مى‏داند که هر چیزى در هر زمان و هر مکان به چه صورتى تحقق مى‏یابد. به بیان دیگر، تقدیر علمى خدا یعنى علم خدا به فراهم شدن مقدمات و اسباب و شرایط پیدایش پدیده‏ها و در پى آن، رخ دادن آنها.

این تقدیر علمى خدا با اختیار انسان هیچ منافاتى ندارد، چرا که خداوند مى‏داند مثلاً فلان شخص با اختیار و انتخاب خود چه افعال و اعمالى را انجام مى‏دهد. در واقع علم پیشین الهى هیچ منافاتى با اختیار انسان ندارد چرا که فعل انسان با وصف اختیارى بودن متعلّق علم خدا قرار مى‏گیرد و چنین علمى نه تنها منافى اختیار نیست، تأیید کننده آن نیز هست.

تقدیریا سرنوشت از منظر قرآن کریم

تقدیریا سرنوشت از منظر قرآن کریم

خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ...»؛[1] «خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آن‌که آنها خود را تغییر دهند.»

«قَدَر» و «قَدْر» دارای معانی مختلفی چون اندازه، مقدار، اندازه‌گیری، تنگ گرفتن... و بالاخره به معنای «سرنوشت» نیز آمده است.[2] شب قدر را هم که «لیلةالقدر» نامیده شده، بدان جهت است که در این شب سرنوشت کارها اندازه‌گیری و رقم می‌خورد.[3] و واژة «سرنوشت» به معنای آنچه که از روز ازل برای انسان مقدّر شده و به معنای، بخت و طالع[4] نیز آمده است.

حکم غیبت از منظر قرآن کریم

حکم غیبت از منظر قرآن کریم

"یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحیمٌ"(1)

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از بسیارى از گمان ها بپرهیزید، چرا که بعضى از گمان ها گناه است و هرگز (در کار دیگران) تجسّس نکنید و هیچ یک از شما دیگرى را غیبت نکند، آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به یقین) همه شما از این امر کراهت دارید تقواى الهى پیشه کنید که خداوند توبه ‏پذیر و مهربان است.

نتیجه این که انسان می تواند پشت سر افرادی که متدین به دین اسلام نیستند و یا مسلمانی که متجاهر به فسق است یعنی به گونه علنی گناه می کند، در همان زمینه گناهش غیبت کند. این یک حکم کلی است.

پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود:

خصوصیات دوست خوب/ حدیثی جالب از امام صادق (ع)

خصوصیات دوست خوب/ حدیثی جالب از امام صادق (ع)

از دید اسلام یک دوست خوب باید دارای خصوصیاتی باشد که از مهمترین آنها دیندار بودن است؛ به این معنی که دوست خوب آن است که آدمی را به یاد خداوند بیندازد.

مهر نوشت: دین مقدس اسلام سفارش های بسیاری برای برقراری ارتباط با دیگران برای ما انسان‌ها داشته است و برای ویژگی‌های یک دوست خوب نکاتی را تصریح نموده که به شرح مختصری از آن می‌پردازیم.

دینداری

اسلام توصیه می‌کند که با انسان‌های دیندار دوستی کنیم؛ یعنی با افرادی که تعهد دینی اخلاقی و الهی دارند، زیرا دوست متدین و دیندار موجب شرافت به سعادت و عزت دو دنیاست.

آیا شخصی که با خدا تعهدی ندارد با دوست خود خواهد داشت و آیا فردی که پایبند به اجرای فرامین و دستورات خداوند نباشد پایبند به تعهدات نسبت به دوست خود خواهد بود؟