قیام امام خمینی (ره) و بحث با آیه الله حکیم (ره )
حضرت امام خمینی(ره)در شب 27 مهرماه 47 و در اولین روزهای اقامت در نجف اشرف به دیدار علما و مراجع نجف که مرحوم آیت الله حکیم(ره) از آن جمله بودند رفتند؛که در این دیدار بین ایشان و امام گفت و گویی رخ داد که ماندگار شده است.مروراین واقعه برای شناخت هر چه بیشتر امام و نگرش و بصیرت ایشان نسبت به زمانۀ خویش خالی از لطف نخواهد بود.
عبدالمطلب(ع)در هنگام یورش سپاه ابرهه به مکه گفت:«انا رب الابل و للبیت رب»؛که من صاحب شترم و کعبه خود خدایی دارد که از آن حفاظت می کند.به قول استاد جوادی آملی در کتاب"بنیان مرصوص امام خمینی"امام به این سخن عبدالمطلب در هنگام یورش دشمنان به ریشۀ دین خدا ،اکتفا نکرد که دین خودش صاحبی دارد که از من به آن دلسوزتر است و نیاز به حرکتی برای مقابله نیست؛بلکه او به آموزه های مکتب نوادۀ عبدالمطلب-رسول مکرم اسلام(ص)-وسیدالشهداء(ع)تمسک نمود که در هنگامی که دین در خطر است،باید بی تفاوت ننشست که درنزد صاحب دین مسؤولیم.این پرسش وپاسخ بین امام ومرحوم حکیم بیانگر این نگرش امام است:
«..در این دیدار آنگاه که از کسالت مرحوم حکیم سخن به میان آمد امام از فرصت استفاده کرده رسالت تاریخی خود را چنین آغاز کرد:خوبست برای تغییر آب و هوا به ایران بروید و مشاهده کنید که براین ملت مسلمان چه می گذرد.در زمان مرحوم بروجردی عدم اقدام ایشان را علیه دولت جابره حمل بر صحت می کردم و می گفتم مطالب را به ایشان نمی رسانند.نسبت به جناب عالی هم این طور معتقدم که فجایع حکومت ایران را به شما نمی رسانند والا شما هم ساکت نمی ماندید.در تهران به عنوان25سال سلطنت پهلوی جشن گرفتند و به زور چهارصدهزاردلار از این مردم فقیر برای مصارف جشن گرفتند، 800 دختر و 800 پسر به عنوان دعا در محلی به جان هم انداختند.به عنوان دعا چه کرده اند از گفتنش خجلم.
آقای حکیم:شما که اینجا هستید به من لطفی ندارد ایران بروم وانگهی چه می شود کرد اثری دارد؟
امام:قطعا اثر دارد،ما با همین قیام تصمیمات خطرناک دولت را متوقف کردیم؛چطور اثر ندارد اگر علما اتحاد داشته باشند قطعا مؤثر است.
آقای حکیم:اگر احتمال عقلایی نیز داشته باشد واز طریق عقلایی اقدام شود خوبست.
امام:قطعا تأثیر دارد،چنانچه اثر هم دیدیم و منظور ما از اقدام،اقدام عاقلانه است واقدام غیر عاقلانه اصلاٌمورد بحث نیست.مقصود اقدام علما و عقلای ملت است.
مرحوم حکیم:اقدام حاد کنیم مردم از ما تبعیت نمی کنند،مردم دروغ می گویند،آنها پی شهوت اند.برای دین سینه چاک نمی کنند.
امام:چطور مردم دروغ می گویند؟!
این مردم که جان دادند،زجردیدند،حبس کشیدند،تبعیدشدند،اموالشان به غارت رفت.چطور مردم بقال وعطار سرمحل که سینه جلو گلوله دارند دروغ می گویند؟!
مرحوم حکیم:تبعیت نمی کنند مرید شهوات واغراض مادیه هستند!
امام:عرض کردم که مردم درپانزده خرداد جوانمردی و صداقت خود را نشان دادند.
مرحوم حکیم:اگر قیام کنیم و خونی از بینی کسی بریزد،سر و صدایی بشود،مردم به ما ناسزا می گویند و سروصدا راه می اندازند.
امام:ما که قیام کردیم از احدی به جز مزید احترام و سلام و دستبوسی ندیدیم و هر که کوتاهی کرد،حرف سرد شنید و مورد بی ارادتی مردم واقع شد.در تبعید ترکیه به یکی از دهات ترکیه که اسمش یادم نیست رفتم،اهالی آن ده گفتند وقتی آتاتورک مشغول عملیات ضددینی خود شد،علمای ترکیه جمع شدند و به اتفاق مشغول فعالیت علیه تصمیمات آتاتورک شدند.آتاتورک ده را محاصره و چهل نفر از علمای ترکیه را به قتل رسانید.من شرمنده شدم،پیش خود فکر کردم که آن ها سنی می باشند وقتی خطر را به دین اسلام نزدیک می بینند،چهل نفر کشته می دهند ولی علمای شیعه در این خطر عظیمی که بر دیانتمان وارد آمده،خون از دماغمان نیامد(نه از دماغ من و نه شما و نه دیگری).واقعاٌ جای خجلت است.
آقای حکیم:چه باید کرد بایستی احتمال اثر بدهیم ،کشته دادن چه اثر دارد؟
امام:عملیات ضددینی دو جور است؛یکی مثل رضاخان،بی دینی می کرد و می گفت من می کنم و نسبت به شرع نمی داد.البته موضوع اقدام علیه او از باب نهی از منکر بود،ولی شاه فعلی هر عمل ضد قرآن و مذهب می کند و می گوید از دین است،نظر قرآن چنین است.من از قرآن کریم می گویم.این بدعت عظیم که بر اساس دیانت لطمه وارد می کند قابل تحمل نیست.باید جانبازی کرد،بگذارید تاریخ ثبت کند که وقتی دین مورد حمله واقع شد،عده ای ازعلمای شیعه قیام کردند و دسته ای ازآن ها کشته شدند.
مرحوم حکیم:تاریخ چه فایده ای دارد،باید اثر داشته باشد.
امام:چه طور فایده ندارد؟!مگر قیام حسین بن علی(ع)به تاریخ خدمت مؤثری نکرد؟وچه بهرۀ بزرگی ازقیام آن حضرت می گیریم؟
مرحوم حکیم:راجع به امام حسن(ع)چه می فرمایید؟ایشان که قیام نکردند.
امام:اگر امام حسن(ع)هم به اندازه شما مرید داشت قیام می کرد.در اول امر،قیام کرد دید مرید ها فروخته شده اند،لذا فتح نکرد.اما شما در تمام ممالک اسلامی مقلد و مرید دارید.
مرحوم حکیم:من که نمی بینم کسی را داشته باشم که اگر اقدامی کردیم تبعیت نماید.
امام:شما اقدام و قیام نمایید،من اولین کسی خواهم بود که از شما تبعیت خواهم کرد!
مرحوم حکیم:لبخند و سکوت...»
منبع:نهضت امام خمینی ج۲
