عید غدیر خم در احادیث و روایات
غدیر خم نام ناحیه‌ای میان مکه و مدینه است که پیامبر اسلام در حجةالوداع، علی را «ولی» پس از خود اعلام کرد. ۱۸ ذی‌الحجه، سال‌روز این واقعه میان شیعیان به عید غدیر خم شهرت دارد
در مورد غدیر خم روایات و احادیث بسیار
زیادی وجود دارد و در همه آن ها به نوعی بر این واقعه تاکید شده است. در ادامه بهبرخی از احادیث می پردازیم که در کتب مختلف از آن ها یاد شده است
سالم ابی محمد گوید : به امام باقر (ع)
گفتم : مرا از ولایت [ امیرالمؤمنین (ع) ] که جبرئیل از جانب پروردگار جهانیان در
روز غدیر فرود آورده است آگاه ساز. [امام باقر (ع) این آیات را تلاوت] فرمود : «
روح الامین آن را فرود آورد، بر قلب تو، تا از بیم‌دهندگان باشی، به زبان عربی
آشکار، و به تحقیق توصیف آن در کتابهای پیشینیان نیز آمده است سوره شعراء آیه 193
- 196.» [آن گاه] فرمود : آن ، ولایت امیرالمؤمنین (ع) است. بحارالانوار جلد 36
صفحه 95
قال رسول الله(صلی الله علیه و آله و
سلم)
روز غدیر خم برترین عیدهاى امت من است
و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم على بن ابى طالب را به
عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدایتشوند،
و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و
اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید.
امالى صدوق: 125، ح 8.
قال الصادق(علیه السلام)
روز غدیر خم عید بزرگ خداست، خدا
پیامبرى مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام
این روز در آسمان، روز عهد و پیمان و در زمین، روز پیمان محکم و حضور همگانى است. وسائل الشیعه، 5:
224، ح 1
امام باقر (ع) فرمود : اسلام بر پنج [پایه] استوار شده است : نماز،
زکات، روزه، حج، ولایت؛ و به چیزی همانند ولایت در روز غدیر ندا داده نشده است.
الکافی جلد 2 صفحه 21
عمار بن حریز گوید
روز هجدهم ماه ذیحجه خدمت امام
صادق(علیه السلام) رسیدم و آن حضرت را روزه یافتم. امام به من فرمودند: امروز، روز
بزرگى است، خداوند به آن عظمت داده و آن روز دین مؤمنان را کامل ساخت و نعمت را بر
آنان تمام نمود و عهد و پیمان قبلى را تجدید کرد.مصباح المتهجد: 737.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند:
به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعى «روز
غدیر» را مىشناختند، فرشتگان روزى دهبار با آنان مصافحه مىکردند و بخششهاى خدابهکسىکهآن
روز را شناخته، قابلشمارش نیست.مصباح المتهجد: 738.
یعلی بن مره گوید : از پیامبر (ص) شنیدم که به علی بن ابیطالب (ع)
فرمود : ای علی ، تو ولی [و سرپرست] مردم بعد از من هستی . کسی که تو را پیروی کند
براستی که مرا پیروی کرده است و کسی که تو را نافرمانی کند براستی که مرا نافرمانی
و معصیت کرده است. اثبات الهداة جلد 2 صفحه 147
مفضل بن عمر گوید : امام صادق (ع)
فرمود : خداوند برای مؤمن ضمانتی کرده است . گفتم : آن کدام است ؟ فرمود : ضمانت
کرده است که اگر اقرار کند به پروردگاری خداوند و پیامبری محمد (ص) و امامت علی
(ع) ، و نیز آنچه بر او واجب ساخته است ادا کند ، او را در جوار خود جای دهد.
[مفضل] گوید : گفتم : به خدا سوگند این بزرگداشتی است که هیچ یک از بزرگداشتهای
آدمیان به آن همانند نیست . سپس امام صادق (ع) فرمود : اندکی در عمل [توأم با
ولایت] بکوشید تا از نعمت فراوان بهره مند شوید . امالی شیخ طوسی صفحه 158
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)
(در روز غدیر) فرمودند :
اى مسلمانان! حاضران به غایبان
برسانند: کسى را که به من ایمان آورده و مرا تصدیق کرده است، به ولایت على سفارش
مىکنم، آگاه باشید ولایت على، ولایت من است و ولایت من، ولایتخداى من است. این
عهد و پیمانى بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم. بحارالانوار
37: 141، ح 35.
رسول خدا (ص) به فاطمه (س) فرمود : من تو را به همسری کسی درآوردم که
دانشش از همه افزون است و پیش از دیگران اسلام آورده است. خداوند به زمین توجهی
کرد و از مردم آن ، پدرت را برگزید و او را پیامبر قرار داد و در مرتبة دوم به آن
توجهی کرد و از مردمِ آن ، شوهرت را برگزید و او را جانشین [پیامبر] قرار داد - تا
آنجا که فرمود: - و او نخستین کسی است که به من ایمان آورده است و آخرین کسی است
که به پیمان با من پابرجاست، و او وصی من است و وارث اوصیاء [پیامبران]. اثبات
الهداة جلد 2 صفحه 123
على(علیه السلام) فرمودند
بعد از پایان گردهم آیى خود (در روز
غدیر) به خانه برگردید، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشایش و توسعه
دهید، به برادران خود نیکى کنید، خداوند را بر این نعمت که شما را بخشیده است،
سپاس گزارید، متحد شوید تا خدا به شما وحدت بخشد، نیکویى کنید تا خدا دوستیتان را
پایدار کند، به همدیگر نعمتخدا را تبریک بگوئید، همانطور که خداوند در این روز با
چندین برابر عیدهاى دیگر پاداش دادن به شما تبریک گفته، این گونه پاداشها جز در
روز عید غدیر نخواهد بود. بحارالانوار 97: 117.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند
در روز عید غدیر، خدا را با روزه و
عبادت و یاد پیامبر و خاندان او یادآورى کنید، زیرا رسول خدا به امیرالمؤمنین
سفارش کرد که آن روز را عید بگیرد، همینطور پیامبران هم به جانشینان خود سفارش
مىکردند که آن روز را عید بگیرند، آنان هم چنین مىکردند.وسائل الشیعه 7: 327، ح
1.
