نمونه سوالات ادبیات فارسی دوم دبیرستان
آزمون7 ادبیات فارسی (2) دبیرستان رشته: کلیه رشته ها
الف)معنی شعر ونثر(6نمره)
1- الهی! شیرین ترین عطاها در دل من رجای تو خداوند است و من خوشترین سخن ها بر زبان این گنه کار، ثنای توست. (1نمره)
جواب) خدایا لذت بخش ترین بخشش ها در قلب من امید به توست و زیبایی ترین کلام بر زبان من گنه کار حمد و ستایش توست.
2- خاک مرا جزیره ی خشکی گمان مبرد/دریای بی کران و خروشان نهفته است (75/0نمره)
جواب)سرزمین مرا مکانی خشک و بی حاصل تصور نکن در سرزمین من دریایی بی پایان و خروشان پنهان است.
3- همان دستمالی که پولک نشان شد و پوشید اسرار چشم ترت را (75/0نمره)
جواب) همان دستمالی که اشک های چشم تو را پاک کرد و اسرار چشم های اشک آلودت را در خود پنهان کرد.
4-عشق چون آید برد هوش دل فرزانه را دزد دانا می کشد اول چراغ خانه را (1نمره)
جواب) زمانی که عشق، سراغ کسی بیاید عقل وخرد از او می گیرد همانطور که دزد، به محض ورود به خانه نخست چراغ را خاموش می کند.
5- یــاران گـــزیده داشتــم روزی امروز چه شد که نیست کس یارم (5/0نمره)
جواب) روزگاری دوستان برگزیده و خوبی داشتم چه شد که امروز به آن ها احتیاج دارد هیچ یک از آن ها به من کمک نمی کنند.
6- زبانش تپق می زد. (25/0نمره)
جواب)زبانش لکنت داشت.
7- لگری دندان قروچه ای کرد اما از شدت خشم و غیظ و تلاطم خاموش ماند. (1نمره)
جواب)لگری دندان هایش را به هم فشرد اما از شدت خشم و غضب و هیجان ساکت شد.
8- بر دهانش زنجیر بستند. (5/0نمره)
جواب) اجازه ی سخن گفتن به او ندادند.
9- با عشق خود چه کنیم؟ (25/0نمره)
جواب) با وطن اشغال شده ی خود چه کنیم؟
ب) دانش ادبی و تاریخ ادبیات(3نمره)
1- دید اجتماعی نیما در چه نوع سروده هایی تجلی می یابد؟ (5/0نمره) جواب)نمادین و انتقادی
2- دو اثر از شاعر مشهدی معاصر «اخوان ثالث» نام ببرید. (5/0نمره) جواب)زمستان ـ ارغنون
3- هدف از نوشتن مطالب طنز در نثر و شعر چیست؟ (1نمره)
جواب) بیان ضعف ها و ناهجاری های اجتماعی به شیوه ی غیر مستقیم و نقد و نکوهش آن ها
4- یکی از شاعران قصیده سرای توانا است که، قصاید بسیاری در شرح احوال خویش در زنداتن سروده است نام قصاید و نام شاعر را بنویسید. (5/0نمره) جواب) جبسیّه (حبسیات) ـ مسعود سعد سلمان
5- روی کار آمدن کمونیست ها در ابتدای قرن 2 چه تاثیری در ادب تاجیکستان گذاشت؟ (5/0نمره)
جواب)ادبیات تاجیکستان دچار افول و تنگنا شد.
ج)معنی لغت(2نمره)
محبوسم و طالع است منحوسم. جواب) بخت ـ شوم
آن مطالب عبارت بود از اذکاری که پدر می خواند. جواب) ذکر ها
در میان مسیل ها راه می پیمائیم. جواب) جای سیل گیر
به رسم معموله تمام ملتزمین حاضر بودند. جواب)همراهان
همه وعّاظ را دیده بودم. جواب) اندرزگو (جمع واعظ)
صولت حیدری را دست مایه ی شادی کورکانه شان کردی. جواب)هیبت
حریف مغلوب مخذول و نالان بود. جواب) نادان
د) درک مطلب(4نمره)
1- با توجه به متن به سوالات پاسخ دهید:
شگفتا سرّ این دوگانگی بر من معلوم نشد. مگر آنکه بگویم علل و اسباب در دست من است ولی اثر و نتیجه در دست اوست و با تو نشاید پنجه در یقه افکندن.
1)نویسنده معتقد است در انجام کارها، ما وسیله ایم ولی نتیجه کار در دست کس دیگری است او کیست؟(25/0نمره)
جواب) نتیجه در دست خداست.
2) یک ترکیب کنایی در متن بیابید و آن را معنی کنید. (1نمره)
جواب)پنجه در یقه افکندن کنایه از دعوا کردن و مشاجره
2- با توجه به ابیات به سوالات پاسخ دهید:
عشق چون آید برد هوش دل فرزانه را دزد دانا می کشد اول چراغ خانه را
آنچه ما کردیم ما خود هیچ نابینا نکرد در میان خانه گم کردیم صاحب خانه نکرد
1) در بیت اول بین مصراع 1 و 2 چه آرایه ای وجود دارد؟ (25/0نمره) جواب) اسلوب معادله
2) در مصراع 2 بیت 1 «می کشد» به چه معناست؟ (25/0نمره) جواب)خاموش کند
3) در مصراع آخر منظوذر از صاحب خانه چیست؟ (5/0نمره) جواب) صاحب خانه ₌ خدا
4) منظور از چراغ در بیت اول چیست؟ (25/0نمره) جواب) عقل و هوش
3- با توجه به بیت به سوالات پاسخ دهید:
پروانه نیستم که به یک شعله جان دهم شهعم که جان گدازم و دودی نیاورم
1)آرایه مراعات نظیر بین کدام یک از اجزا وجود دارد؟ (5/0نمره) جواب) پروانه ـ شمع
2) شاعر در بیت خود را به چه چیز تشبیه کرده است؟ چرا؟ (1نمره) جواب) شمع ـ چون از عشق می سوزد و صدایش در نمی آید.
هـ)خودآزمایی(3نمره)
1- «از عرش به فرش آمدن» کنایه از چیست؟ (5/0نمره) جواب)از عزت به ذلت رسیدن
2- در بیت «نه بر اوج هوا او را عقابی دل شکر یابی / نه اندر قعرِ بحر، او را نهنگی جان ستان بینی» چه آرایه ای به کار رفته است؟ مشخص کنید. (1نمره) جواب)تضاد ـ بیت کلمات اوج وقعر ـ هوا و بحر
3- مقصود از کیمیای هستی در مصراع «کاین کیمیای هستی قارون کند گدا را» چیست؟ (5/0نمره)
جواب)عیش و مستی (قناعت)
4- سه کلمه ی ممال همانند «اسلیمی» بنویسید. (75/0نمره)
جواب)مزاح: مزیح /سلاح : سلیح / رکاب : رکیب
5- عبارت کنایی«کمیتش لنگ بود» به چه معناست؟ (25/0نمره)
جواب)مشکل داشت ـ ناتوان بود
و)حفظ شعر (2نمره)
قایقی خواهم ساخت، خواهم ......................... ............................. دور خواهم شد از این..................... (1نمره)
جواب)انداخت ـ به آب / خاک غریب
از خُمستان .................. بر .................... ریخت جنبشی در ...................... و ........................... نهاد (1نمره)
جواب) جرعه ای ـ خاک / آدم / حوّا
آزمون8 ادبیات فارسی (2) دبیرستان رشته: کلیه رشته ها
الف)معنی شعر ونثر(6نمره)
1-قاریان، با آهنگ های محزون و نغمه های مهیّج به قرائت مشغول بودند. (1نمره)
جواب) قاریان قرآن با آهنگ های غمگین و صداهای هیجان آور به قرائت مشغول بودند.
2- مصطفی به عادت معهود ابتدا مبلغی سرخ و سیاه شد. (5/0نمره)
جواب)مصطفی طبق عادت همیشگی اول کمی رنگ به رنگ شد.
3- مگر ای سحاب رحمت تو بباری ارنه دوزخ به شرار قهر سوزد همه جان ما سوا را(1نمره)
جواب)مگر ای صحاب رحمت شفاعت نو شامل حال ما شود و گرنه دوزخ همه ی موجودات را با آتش خشم خود خواهد سوزاند.
4- دل خراب من از این خراب تر نمی شود که خنجر غمت از این خراب تر نمی زند(75/0نمره)
جواب) دل غمگین من از این غمگین تر و آشفته تر نمی شود زیرا غم تو ضربه ی سختی به قلب من وارد کرده است.
5- طــــومـار نـــدامت است طــبع مــن حرفی است هر آتشی ز طومارم (5/0نمره)
جواب) سرشت من مانند نامه ی بلند پشیمانی است و هر حرفی از این طومار مانند آتش سوزناک است.
6- مسیوتم گفت: پس از آنکه جسمم را کشتید، دیگر ابدیّت در کار است. (5/0نمره)
جواب)آقای تم گفت : بعد از آنکه بدن مرا از بین بردید دیگر جاودانگی در کار است.
7- غذایش را در محل معیود می گذاشتند. (25/0نمره)
جواب)غذایش را در محلی شناخته شده و مشخص می گذاشتند.
8- فی الجمله نماند از معاصی منکری که نکرد و مُسکری که نخورد. (1نمره)
جواب) خلاصه از گناهان، کار ناپسندی نماند که انجام نداده باشد و مست کننده ای که نخورده باشد.
9- و از آن دهان که هرّای شیر می خروشید،کلمات کودکانه تراوید. (5/0نمره)
جواب)از آن دهان که فریاد های شیر گونه به گوش می رسید، کلماتی در حد فهم کودکان بیرون می آمد و بچگانه سخن می گفت.
ب) تاریخ ادبیات و دانش ادبی (3نمره)
1-شعر انتظار سروده کیست و موضوع آن چیست؟(5/0نمره) جواب)طاهره صفارزاده ـ انتظار موعود
2- دو تن از شعرای مهاجر افغان را نام ببرید. (5/0نمره) جواب)محمد کاظم کاظمی ـ فیض الله قدسی ـ ابو طالب مظفری
3- اهمّیّت کار محمد حسن خان صنیع الدوله در چه بود و دواثر او را نام ببرید. (1نمره)
جواب)به جهت رفت و آمد در اندرونی ناصرالدین شاه نکات قابل توجهی از زندگی خصوصی و مسائل پشت پرده ی دربار را به نگارش در آورده است.
روزنامه ی اعتمادالسلطنه ـ تاریخ منظم ناصری
4- قالب شعری که در مصراع اول و مصراع های زوج آن هم قافیه اند و ابیاتش بیش از 15 بیت است، چه نام دارد و اجزا ی تشکیل دهنده آن را نام ببرید. (1نمره) جواب)قصیده ـ1)تغز/ل یا تشبیب 2)تخلص 3)تنه ی اصلی
ج)معنی لغت(2نمره)
اندر آن مسجد کودکان به کُتّاب بودند. جواب) مکتب
این کتابها سراپا تنبّه است. جواب) بیداری
ز یزدان دان نه از ارکان که کونه دیدگی باشد. جواب) کوته بینی
ماه ایارش آواز ماست. جواب) ماه رومی ـ معادل خرداد
یکی از حضار جلو رفته جبهه ی شاعر را بنویسید. جواب) پیشانی
سومی خادم سماط بود. جواب) سفره
شاخه به وضعی موحش سیخ ایستاده بودند. جواب) وحشتناک
پس از جلسه رقعه ها می فرستادند. جواب) تکه کاغذی که روی آن می نویسند
د) درک مطلب(4نمره)
1- در بیت« آینه ی سکندر جام می است بنگر / تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا» منظور از «جامی می» در اصطلاح عارفان چیست؟ (5/0نمره)
جواب) قلب عارفان آگاه و انسان کامل در اصطلاح عارفان به جام می تشبیه شده است.
2- در عبارت «همیشه منتظرت هشتم ای عدل وعده داده شده» چه آرایه ای به کار رفته؟ توضیح دهید. (1نمره)
جواب)تلمیح ـ اشاره دارد به این نکته « یملاء... الارض عدلاً و قسطا کما مُلئت ظلماً و جوراً»
3- چرا شاعر در بیت مقابل از کلمه ی داروگ استفاده کرده است؟ «قاصد روزان ابری داروگ کی می رسد باران؟» (1نمره)
جواب) چون داروگ یک نوع قورباغه درختی است که مردم شمال عقیده دارند وقتی آواز بخواند باران خواهد بارید.
4- به نظر شما این بیت بیانگر چه نکته ای است؟(5/0نمره)
سرِ الب ارسلان دیدی، ز رفعت، رفته بر گردون به مرو آ تاکنون در گِل تنِ الب ارسلان بینی
جواب)اشاره به بی وفایی دنیا دارد که نه عزتش همیشگی است و نه مکنتش.
5- در مصراع«کسی به کوچه سار شب درِ سحر نمی زند» منظور از «کوچه سارِ شب» و «در سحر نمیزند» چیست؟ (1نمره)
جواب)کوچه سار شب : دوران حکومت ظالمانه ی طاغوت / در سحر زدن : تلاش برقراری عدالت و رهایی از ستم
هـ)خودآزمایی(3نمره)
1- مفهوم «و ما رمیت اذا رمیت و لکن الله رمی» در کدام مصراع دیده می شود؟(5/0نمره)
الف)که خطّی کز خرد خیزد تو آن را از بنان بینی ب) به مرو آ تاکنون در گِل تنِ الب ارسلان بینی
جواب) آن هنگام که تیر افکندی نه تو که خدا افکند.
2- مفهوم این بیت«من آنم که در پای خوکان نریزم / مر این قیمت درّ لفظ دری را» چیست؟ (1نمره)
جواب)من قدر و قیمت فرهنگ و ادب پارسی را می دانم و آن را نثار ناکسان و نااهلان نمی کنم.
3- مرجع ضمیر «ش» در مصراع «آسمانش را گرفته تنگ در آغوش» چیست؟ (5/0نمره)
جواب)باغ برگی
4-با توجه به شعر انتظار، «شباهت جنگ بدر و قیام حضرت مهدی (عج)» در چیست؟(1نمره)
جواب) هر دو، جنگ بین اسلام و کفر است و در هر دو، رزمندگان اسلام 313 نفر هستند.
و)شعر حفظی (2نمره)
بام ها جای ............. است که به .............هوش .............. می نگرند. دست هر کودک هر ساله ی شهر شاخه ی ............... است. (1نمره)
جواب)کبوتر هایی ـ فواره ی ، بشری ـ معرفتی
شور و ................... برآمد از ........................ ..........................او چون ....................... در یغما نهاد (1نمره)
جواب) غوغایی ـ جهان ـ حُسن ـ دست
آزمون9 ادبیات فارسی (2) دبیرستان رشته: کلیه رشته ها
الف)معنی شعر ونثر(6نمره)
1- در تنگنای سینه ی حسرت کشیده ام گهواره ای بصیرت مردان نهفته است. (1نمره)
جواب)در سینه ی غم زده و غصه دار من آگاهی بینش مردان بزرگ پنهان است.
2- چه باید نازش و نالش بر اقبالی و ادباری. (1نمره)
جواب)نباید در دنیا به خاطر هر سختی که پیش می اید بسیار ناله کنیم و با هر خوشی و نعمتی به خود مغرور شویم و ببالیم
3- ناتانائیل! ای کاش عظمت در نگاه تو باشد نه در چیزی که به آن می نگری. (1نمره)
جواب) ناتانائیل ، بکوش که ارزش نگاهت را بالا ببری، نگاه ارزشمند تو به دنیا مهمتر از مادیات ارزشمند دنیاست.
4-یکی از حضّار چنان محظوظ شد که جبهه ی شاعر را بوسید. (75/0نمره)
جواب)یکی از حاضران آن چنان از شعر بهره مند شد و لذت برد که برخاست و پیشانی شاعر را بوسید.
5- شیخ خطبه را درنهایت سکون ادا می کرد و آن را با تفسیر چاشنی می داد. (75/0نمره)
جواب)واعظ خطبهی نماز را در نهایت آرامش خواند و لابه لای خطبه از تفسیر هم بهره می گرفت.
6- آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرفست با دوستان مروت با دشمنان مدارا (5/0نمره)
جواب) اگر کسی بخواهد هر در جهان آسایش و راحتی داشته باشد باید دو کار را انجام دهد با دوستانش به جوانمردی رفتار کند و با دشمنانش مدارا و سازش کند.
7- من جلوه ی شباب ندیدم به عمر خویش از دیگران حدیث جوانی شنیده ام (5/0نمره)
جواب)من زیبایی و جذابیت های جوانی را درک نکردم فقط وصف آن را از دیگران شنیده ام.
8- نمی داند که مهار شتر را به کدام جانب می خواهم بکشم. (5/0نمره)
جواب)خودم هم نمی دانم هدفم چیست (کار به کجا خواهد کشید)
ب) تاریخ ادبیات و دانش ادبی (3نمره)
1- مضامین اشعار سنایی چگونه است عاشقانه یا عارفانه؟ توضیح دهید. (1نمره)
جواب)او اولین کسی است که در اشعارش افکار و اصطلاحات عرفانی را با مضامین عاشقانه در هم آمیخته است و موضوعات اجتماعی را به طور گسترده در شعرش آورده است.
2- نثر کتاب فیه ما فیه اثر مولانا ................و ................... است و درون مایه آن شامل مطالب .................و ................... است. (1نمره)
جواب) ساده ـ روان / عرفانی، اخلاقی، دینی، اجتماعی
3- یک اثر از محمد علی اسلامی ندوشن نام ببرید. (25/0نمره)
جواب) جام جهان بین ـ آوا ها و ایما ها ـ صفیر سیمرغ
4- شعر سپید چیست؟(75/0نمره) جواب)آهنگ دارد ـ وزن عروضی ندارد ـ قافیه جای مشخصی ندارد.
ج)معنی لغت(2نمره)
ملیجک می دوید واشتلم می کرد. جواب)لاف زدن
جامه اش شولای عریانی است. جواب)خرقه
دو نقش هیاکل بیش از همه نظرم را جلب کرد. جواب)اندام ها
سبک تقریر او تقلیدی بود. جواب)بیان کردن
چند خلنگ خشک به دست باد رانده می شدند. جواب)علف جارو
برانگیخت ابرش برافشاند گرد. جواب)اسب
یکی از حضار چنان محظوظ گردیده بود. جواب)بهره ور
از زندان جامه ی شوخگن توان آورد. جواب) آلوده
د) درک مطلب(4نمره)
با توجه به ابیات به سوالات پاسخ دهید:
بدین زور و زر دنیا چو بی عقلان مشو غرّه که این آن نوبهاری نیست کش بی مهرگان بینی
که گر عرشی به فرش آیی و گر ماهی به چاه افتی و گر بحری تهی گردی، و گر باغی خزان بینی
چه باید نازش و نالش بر اقبالی و ادباری که تا بر هم زنی دیده، نه این بینی، نه آن بینی؟
1- در مصراع اول بیت 1 شاعر به خوانندگان چه توصیه ی اخلاقی می کند؟(1نمره)
جواب) مانند بی عقلان به مال و ثروت دنیا و مقام های دنیایی مغرور مشو که هر در از بین رفتنی است.
2- در بیت 1 زور و زر دنیا به چه شبیه شده است؟(5/0نمره)
جواب)به بهاری که پس آن پاییز فرا می رسد.
3- عبارت کنایی که در بیت 2 آمده چیست؟ مفهوم آن را بیان کنید. (1نمره)
جواب)از عرش به فرش آمدن ـ از عزت به ذلت رسیدن
4- در بیت 3 مصراع دوم مرجع ضمیر این و آن چیست؟(5/0نمره)
جواب)این : اقبال / آن : ادبار
5- در بیت«برو طواف دلی کن که کعبه مخفی است / که آن خلیل بنا کرد و این خدا خود ساخت» در مصراع اول چه آرایه ای به کار رفته است؟ مشخص کنید. (1نمره)
جواب)دل به کعبع تشبیه شده است ، دل : مشبه / کعبه: مشبه به / تلمیح ، ایهام
هـ)خودآزمایی(3نمره)
1- با توجه به خاطرات اعتماد السّلطنه دو ویژگی دربار قاجار را نام ببرید. (5/0نمره)
جواب) چاپلوسی ـ تشریفات زیاد
2- ابن بطوطه به چه رسمی در نماز جماعت شوشتر اشاره می کند؟(1نمره)
جواب)بین دو نماز شیخ به رقعه هایی که نماز گزاران سوالات خود را در آن نوشته به سوی او می فرستند پاسخ های به جه و مناسب می دهد.
3- «با چشمانی یتیم ندیدنت» یعنی چه؟(5/0نمره)
جواب)چشمانی که هرگز تو را ندیده اند.
4- «الف» در «سودا» در درس باغ عشق نشانه ی چیست؟یک نمونه ی دیگر از کاربرد الف را بنویسید. (5/0نمره)
جواب) کثرت ـ عجبا
5- مسعود سعد سلمان علت گرفتاری خهود را چه می داند؟(5/0نمره)
جواب) بدگویی بد خواهان / بد اقبالی
و) حفظ شعر (2نمره)
یک ............................کرد با خود آن چنانک ..................در ..................... و در...................نهاد(1نمره)
جواب)کرشمه ـ فتنه ای ـ پیر ـ برنا
................که سر از آب به در آرند و در آن تنهایی .................. میفشانند فسون از ............ (1نمره)
جواب)پریانی ـ تابش ـ ماهی گیران ـ گیسو هاشان
آزمون10 ادبیات فارسی (2) دبیرستان رشته: کلیه رشته ها
الف)معنی شعر ونثر(6نمره)
معنی و مفهوم ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید.
1- از آن دهان که هرّای شیر می خروشید. (25/0نمره)
جواب) از آن دهان که فریاد (صدا و غوغای) شیر می خروشید.
2- به عنوان ولینه کباب غاز بدهد. (25/0نمره)
جواب)به عنوان غذای مهمانی کباب غاز بدهد.
3- کوکب درخشان، به افق نزدیک بود. (25/0نمره)
جواب)ستاره ای درخشان نزدیک افق بود.
4- او را نیز، بسمل کردم. (25/0نمره)
جواب)او (خروس) را نیز سر بریدم.
5- زندان خدایگان که و من که! (5/0نمره)
جواب)زندان پادشاه کجا و من کجا!
6- قاریان، با آهنگ های محزون و نغمه های مهیّج به قرائت مشغول بودند. (5/0نمره)
جواب)قاریان با آهنگ های غم انگیز و نغمه های هیجان آور به قرائت مشغول بودند.
7- سحر، گاهِ رفتن زدی با لطافت به پیشانی ام بوسه ی آخرت را (5/0نمره)
جواب) صبح ، زمان رفتن با مهربانی پیشانی ام را بوسیدی.
8- ای خواجه، این تاس را لحظه ای بگیر تا دوگانه بگزارم، بعد از آن به خدمت روم! (75/0نمره)
جواب)ای خواجه (آقا) این کاسه مس (تشت) را لحظه ای بگیر تا نماز صبح را بخوانم بعد از آن به خدمت تو می آیم.
9- ای ســرو پـای بسته به آزادگی مـناز آزاده من که از همه عالم بریده ام (75/0نمره)
جواب) ای سری که پایبند دنیا هستی به آزاده بودن خود افتخار نکن آزاده من هستم که از همه ی دنیا جدا شده ام.
10- دل اگر خدا شناسی همه در رخ علی بین به علی شناختم من، به خدا قسم خدا را (1نمره)
جواب) ای دل اگر می خواهی خدا را بشناسی همیشه به علی (ع) نگاه کن زیرا من، به خدا قسم یه وسیله ی علی (ع) خدا را شناختم.
11- در آن نفس که بمیرم، در آرزوی تو باشم بدان امید دهم جان که خاک کوی توباشم (1نمره)
جواب)در آن لحظه که می میرم در آرزوی دیدن تو هستم من به این امید جان می دهم که خاک پای تو شوم.
ب)معنی لغت(2نمره)
معنی لغات مشخص شده را بنویسید. (2نمره)
12- از ایوان که طارمی چوبی داشت، آسمان پدیدار بود. جواب) نرده چوبی یا آهنی که اطراف محوطه یا باغی نصب می کنند.
13- همین طور این دوری را برگردانند، به اندرون. جواب) بشقاب بزرگ و مقعر
14- عجب نبود، که بت ابدال خود را هم عنان بینی. جواب) جمع بِدْل یا بِدّل و بدیل به معنی اولیاء الله، مردان خدا، نیک مردان
15-همان کنایه ی مینو را در خود می نمایند. جواب) بهشت
16- حسودان تنگ نظر و عنودان بد گهر. جواب) ستیزه کاران
17- طــــومـار نـــدامت است طــبع مــن. جواب) نامه، کتاب، دفتر، نوشته دراز، لوله ی کاغذ
18 صولت حیدری را دست مایه ی شادی کورکانه شان کردی. جواب) هیبت
19- چون صورت شد که مرده است، بینداخت. جواب) روشن شد
پ)خودآزمایی(3نمره)
20- به چه دلیل شعر «حمله حیدری» حماسه مصنوع است؟ (5/0نمره)
جواب) زیرا شاعر به بازآفرینی یک واقعه ی تاریخی پرداخته است.
21- چرا نویسینده فیلم نامه ی بچه های آسمان، این نام را برای اثر خود انتخاب کرده است؟ (25/0نمره)
جواب)به خاطر صداقت شخصیت هایش یا پاک بودن بچه ها
22- در عبارت شعری«چگونه شمشیری زهر آگین / پیشانی بلند تو ـ این کتاب خداوند ـ را زا هم می گشاید» چرا شاعر پیشانی بلند امام هلی (ع) را کتاب خداوند می داند؟ (5/0نمره)
جواب)چون به اما علی (ع) قران ناطق می گویند یا امام علی (ع) اولبین حافظ و کاتب قران بوده است.
23- در مصراع«در میان خانه گم کردیم صاحب خانه را» منظور از صاحب خانه کیست؟ (5/0نمره)
جواب)خداوند یا معشوق ازلی
24- مقصود از بیت «خورده قسم اختران به پاداشم / بسته کمر آسمان به پیکارم» چیست؟(5/0نمره)
جواب)دلیل زندانی شدن من (شاعر) ناسازگاری و بد شناسی است.
25- در عبارت« مبحث حروف اضافه» چه ایهامی وجود دارد؟(5/0نمره)
جواب)اشاره به حرف اضافه در دستور زبان دارد. اشاره به سخن بیهوده گفتن دارد.
26- یکی از مصدر های فعل «نمی هلند» را بنویسید. (25/0نمره)
جواب)هشتن یا هلیدن
ت) درک مطلب(4نمره)
27- منظور از عبارت «پلک هایش داغ شده بود» چیست؟ (5/0نمره)
جواب)آماده گریه کردن شده بود.
28- در عبارت شعری« و از سایه های آبی، خار های سرخ / بر اجساد به جا مانده و طعمه عقاب و زاغ شده، فرو ریخت» قسمت های مشخص شده، به چه معناست؟ (5/0نمره)
جواب)سایه آبی: هواپیماهای اسرائیلی / خار های سرخ: بمب وموشک
29- با توجه به بیت زیر، چرا نباید به نیک بختی ها بنازیم و از بدبختی ها بنالیم؟ (5/0نمره)
چه باید نازش و نالش بر اقبالی و ادباری که تا بر هم زنی دیده، نه این بینی، نه آن بینی
جواب) چون هر دو زود گذر هستند.
30-شاعر در بیت«پنداشتی که ریشه پیوند من گسست / در سینه ام هزار خراسان نهفته است» کدام احساس خود را بیان می کند؟ (5/0نمره)
جواب)وابستگی و علاقه اش به سرزمین ایران.
31- در عبارت شعری« جامه اش شولای عریانی است ور جز اینش جامه ای باید / بافته بس شعله ی زر تار پودش، باد»:
الف)یک متناقض نما (پارادوکس) را مشخص کنید. (5/0نمره)
جواب)جامه اش شولای عریانی است.
ب)«ترکیب شعله زر» به چه معناست؟ (5/0نمره)
جواب) اشعه ی خورشید یا برگ طلایی رنگ.
32- مقصود عبارت کنایی«کمیتش لنگ بود»چیست؟ (5/0نمره)
جواب)ضعف و ناتوان بود یا ایرادی به کارش بود.
33- مفهوم مصراع بیت اول «یکی ز شب گرفتگان چراغ بَر نمی کند / کسی به کوچه سار شب درِ سحر نمی زند»را بنویسید. (5/0نمره)
جواب)در این ظلمت اختناق (دوران حکومت سیاه ستم شاهی) کسی به فکر آزادی و رهایی نیست.
ث) دانش های ادبی (3نمره)
34- دو مورد از آرایه های موجود در بیت را بنویسید. (5/0نمره)
چو سوفارش آمد به پهنای گوش زشاخ گوزنان برآمد خروش
جواب)مجاز ـ واج آرایی یا نغمه حروف در حرف ش
35- نام پدید آورندگان آثار زیر را بنویسید. (75/0نمره)
الف)چشم هایش ب)آواها و ایماها ج)مرآة البلدان
جواب) الف) علوی بزرگ ب) محمد علی اسلامی ندوشن پ) محمد حسن خان صنیع الدوله یا اعتماد السلطنه
36-در بیت « دی می شد و گفتم صنما عهد به جای آر / گفتا غلطی خواجه در این عهد وفا نیست» ایهام را مشخص کنید. (5/0نمره)
جواب) عهد(مصرع دوم) پیمان ـروزگار
37- شیوه هایی را که شعر معاصر پس از نیما در آنها ادامه یافت، نام ببرید. (75/0نمره)
جواب)شعر و آزاد نیمایی ـ شعر سپید ـ شعر موج نو
38- چه عواملی باعث شده تا سفرنامه ی ابن بطوطه در زمره ی بهترین سفرنامه ها در آید؟(ذکر دو مورد) (5/0نمره)
جواب)دقت نظر ـ واقع بینی ـ توصیف های ابن بطوطه
ج)شعر حفظی (2نمره)
ابیات و مصراع های زیر را کامل کنید.
39- خلق چو مرغابیان زاده ز دریای ..................... کی کند این جام مُقام مرغ کز آن .......... خاست؟ (5/0نمره)
جواب)جان ـ بحر
40- بام ها جای .............. است / که به فوّاره ی ........................ بشری می نگرند. (5/0نمره)
جواب)کبوتر هایی ـ هوش
41- چون در آن غوغا عِراقی را بدید .................................................................. (5/0نمره)
جواب)نام او سر دفتر ـ غوغا نهاد
42- که در آن وسعت خورشید به اندازه ی ...................... سحر خیزان است / .................... وارث آب و خرد و روظنی اند. (5/0نمره)
جواب)چشمان ـ شاعران
آزمون11 ادبیات فارسی (2) دبیرستان رشته: کلیه رشته ها
الف)معنی شعر ونثر(6نمره)
معنی و مفهوم ابیات و عبارات زیر را به نثر روان بنویسید.
1- اصلاً پاپی می شوند که سگ را بیاور. (25/0نمره) جواب) اصلاً اصرار می کنند که سگ را بیاور.
2- وارد کلاس شد و به میرزا عباس عِتاب کرد. (25/0نمره) جواب) وارد کلاس شد و به میرزا عباس پرخاش (سرزنش) کرد.
3- این قبیل کتابها سراپا تنبّه است. (25/0نمره) جواب) این قبیل کتابها کلا برای آگاهی(بیداری) است.
4- پسر خود را به اتفاق ما به خلیج فرستاد. (25/0نمره) جواب) پسر خود را به همراه ما به خلیج فرستاد.
5- سلام او در وقت صباح مومنان را صبوح است. (5/0نمره) جواب)سلام او در صبح به مومنان شادی و سرمستی می بخشد.
6- چند روز قبل کرمانی ها به عرض آمده بودند و تخفیف خواسته بودند. (5/0نمره)
جواب)چند روز قبل کرمانی ها برای شکایت آمده بودند که در مالیات آنها تخفیف داده شود.
7- برانگیخت اَبرش، برافشاند گرد. (5/0نمره) جواب)اسبش را به حرکت در آورد و گرد و خاکی بلند شد.
8- دانش و آزادگیّ و دین و مروّت این همه را بنده ی درم نتوان کرد (75/0نمره)
جواب) دانش، آزادگی ، دین و جوانمردی تمام این ها را به وسیله پول (درهم) نمی توان بدست آورد.
9- چو رهام گشت از کشانی ستوه بپیچید زر روی و شد سوی کوه (75/0نمره)
جواب)وقتی رهام از کشانی (اشکبوس) درمانده و خسته شد اگر غیر از این عمل کنم خود خواه هستم.
10- هزار بادیه سهل است با وجود تو رفتن اگر خلاف کنم سعدیا به سوی تو یاشم (1نمره)
جواب)با وجود عشق تو عبور از هزاران بیابان آسان است اگر غیر از این عمل کنم خود خواه هستم..
11- به دو چشم خون فشانم، هله ای نسیم رحمت که ز کوی او غباری به من آر توتیا را (1نمره)
جواب) ای نسیم رحمت آگاه باش که برای شفای دو چشم خون بارم که از کوی یار غباری برای سرمه ی چشم من بیاوری.
ب)معنی لغت(2نمره)
معنی لغات مشخص شده را بنویسید. (2نمره)
12- مأموران، خانه را تفتیش کردند. (25/0نمره) جواب)بازرسی (بازجست ، واپژوهیدن)
13- برای تسکین غلیان درونی در حیاط قدم زد. (25/0نمره) جواب) جوشش (جوش و خروش)
14- ماه ایارش آواز ماست. (25/0نمره) جواب) از ماه های رومی که برابر ماه سوم بهار است.
15- همه ی وعاظ در نظرم ناچیز نمودند. (25/0نمره) جواب) پند دهنده ( اندرزگو، جمع واعظ)
16- نماند از معاصی منکری که نکرد. (25/0نمره) جواب)گناهان، معاصی (جمع معصیت)
17- بشد تیز رهّام با خود و گبر. (25/0نمره) جواب) نوع جامه ی جنگی (خفتان ، زره)
18- اگر شادمان باشد، تصنیف می خواند. (25/0نمره) جواب) نوعی شعر که با آهنگ موسیقی خواننده می شود.
19- خیلی شکایت از تغیّرات شاه داشت. (25/0نمره) جواب)دگرگون شده (برآشفتن، خشمگین شدن)
پ)خودآزمایی(3نمره)
20- در بیت «همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی / به پیام آشنایی بنوازد آشنا را» مقصود از آشنا و پیام آشنا چیست؟(5/0نمره)
جواب)پیام معشوق، عاشق(خود شاعر)
21- عبارت کنایی«دندان به دندان خاییدن» به چه معناست؟ (25/0نمره)
جواب) خشمگین شدن (عصبانی شدن)
22- زیتون نماد چیست؟نشانه ی کدام کشور است؟ (5/0نمره)
جواب) صلح ـ فلسطین
23- در داستان «گلیله مرد»، مأمور دوم نماد چه انسانی در عصر خود است؟ (25/0نمره)
جواب)انسان فرصت طلب، دو رو، مزدور، مکّار و حیله گر
24- در غزل سعدی، مقصود از « مجمعی که در آیند شاهدان دو عالم» چیست؟ (5/0نمره)
جواب) قیامت (بهشت)
25- «شعر سپید من رو سیاه ماند / که در فضای تو، به بی وزنی افتاد» اشاره به کدام ویژگی های شعر شاعر دارد؟ (5/0نمره)
جواب)سپید بودن قالب
26- در شعر«ریشه ی پیوند» منظور شاعر از «در سینه ام هزار خراسان نهفته است» چیست؟ (5/0نمره)
جواب)دلبستگی عمیق به ادبیات و فرهنگ ایران
ت) درک مطلب(4نمره)
27- با توجه به ابیات زیر، منظور فردوسی از «اوی» در بیت دوم به ترتیب چه کسانی هستند؟ (5/0نمره)
«تهمتن به بند کمر بُرد چنگ گُزین کرد یک چوبه تیر خدنگ
چو بوسید پیکان سر انگشت اوی گذر کرد بر مهره ی پشت اوی»
جواب)در مصراع اول: رستم، در مصراع دوم: اشکبوس
28- در عبارت«یک دست از بهترین لباس های نودوز خود را، با کلیّه ی متفرّعات به انضمام ما یحتوی، از خانه بیرون انداختم» منظور از ما یحتوی را بنوسید. (5/0نمره)
جواب)مصطفی
29- شهریار در بیت «نه خدا توانمش خواند، نه بشر توانمش گفت / متحیّرم چه نامم شه ملک لافتی را» به چه نکته ای اشاره دارد؟ (5/0نمره)
جواب)عجز و ناتوانی خود در وصف حضرت علی (ع)
30- در عبارت شعری«از تمام بندرگاه هایش راندند / زیبای کوچکش را ربودند و گفتند تو آواره ای» منظور شاعر از زیبای کوچکش چیست؟ (5/0نمره) جواب)وطن شاعر (فلسطین)
31- واژه های «عنان گیر» و «هم عنان» در این بیت به ترتیب به چه معنایی به کار رفته اند؟ (5/0نمره)
«عنان گیر تو گر روزی جمال درد دین باشد عجب نبود، که بت ابدال خود را هم عنان بینی»
جواب)زماندار(هدایت کننده) هم سنگ (همراه)
32- در این بخش از شعر«در سایه سار نخل ولایت» شاعر به کدام حکم شرعی اشاره کرده است؟ (5/0نمره)
« در احد / که گل بوسه ی زخم ها تنت را دشت شقایق کرده بود / مگر از کدام باده ی مهر مست بودی / که با تازیانه ی هشتاد زخم بر خود حد زدی؟»
جواب) در احکام شرعی کسی که شراب می نوشد حد بر او جاری می شود و به او هشتاد تازیانه می زنند.
33- شاعر در بیت«بندی است گران به دست و پایم در / که شاید بس ابله و سبک بارم» دلیل اسارتش را چه می داند؟ (5/0نمره) جواب) نادانی خود
34- در بیت زیر منظور از «آن» و «این» به ترتیب چیست؟ (5/0نمره)
برو طواف دلی کن که کعبه مخفی است که آن خلیل بنا کرد و این خدا خود ساخت
جواب) کعبه، دل
ث) دانش های ادبی (3نمره)
35- داستان «گلیله مرد» بزرگ علوی، بر کدام نوشته جلال آل احمد تأثیر گذاشت؟ (25/0نمره)
جواب) از رنجی که می بریم.
36- مشهورترین شاعر رمانتیک قرن نوزدهم فرانسه کیست؟ (25/0نمره) جواب) ویکتور هوگو
37- نوع هر یک از حماسه ها را بنویسید: (5/0نمره)
الف) خاوران نامه جواب) مصنوع ب) ایلیاد و ادیسه جواب)طبیعی
38-در بیت زیر دو آرایه ی ادبی بیابید. (5/0نمره)
« فلک باخت از سهم آن جنگ رنگ بود سهمگین جنگ شیر و پلنگ»
جواب)اغراق، واج آرایی در حرف گ، استعاره ، تشخیص، تناسب
39- نام پدید آورندگان آثار زیر را بنویسید. (5/0نمره)
الف) طنین در دلتا جواب) طاهره صفارزاده ب) طراحی از یک زندگی جواب)پوران شریعت رضوی
40- به نوشته هایی که نویسنده در آن یکی از ضعف ها و ناهنجاریهای اجتماعی را به شیوه ی غیر مستقیم، نقد و نکوهش می کند ............................ می گویند. (5/0نمره) جواب)طنز
41- در بیت زیر مصراع دوم در حکم مصداقی برای مصراع اول است، به لین نوع کاربرد شاعرانه چه می گویند؟ (5/0نمره)
«دود اگر بالا نشیند کسر شأن شعله نیست جای چشم ابرو نگیرد گرچه او بالاتر است»
جواب)اسلوب معادله
ج)شعر حفظی (2نمره)
ابیات و مصراع های زیر را کامل کنید.
42- آمد موج ...............، کشتی قالب ببست باز چو کشتی شکست،......... وصل و لقاست (5/0نمره) جواب)الست ـ نوبت
43- ره زین شب تاریک نبردند برون .............................................. (5/0نمره)
جواب)گفتند فسانه ای و در خواب شدند
44- چون نبود او را .............خانه ای هر کجا جا دید.................. آن جا نهاد (5/0نمره)
جواب) معیّن ـ رخت
45- و در آن تابش .................ماهی گیران / می فشانند .................. از سر گیسو هایشان / هم چنان خواهم راند. (5/0نمره)
جواب)تنهایی ـ فسون
