آزمون شماره یک ادبیات فارسی (1)

الف)معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)

1 – ایا ابن سعد شقاوت شعار (25/0)

پاسخ: ای ابن سعد که راه بدبختی را در پیش گرفته­ای.

2- به اقبال تو امشب قطران را بسته بیاورم.(25/0)

پاسخ: به فرخندگی بخت تو، امشب قطران را اسیر و دست بسته پیش تو می­آورم.

3- کم کسی ز ابدال حق آگاه شد.(25/0)

پاسخ: کم­تر کسی است که مردان حق را بشناسد و به مقام آنها پی ببرد.

4- خاک مظهر فقر مخلوق در برابر غنای خالق است.(25/0)

پاسخ: خاک محل آشکار شدن نیازمندیهای انسان­ها در برابر بی­نیازی آفریننده­ی آنهاست.

5- دهنده­ای که خواستن جز از او نیست خوش گوار.(5/0)

پاسخ: خداوند بخشنده­ای است که تقاضا کردن و طلب کردن از او خوشایند است نه از دیگران.

6- دعا می­کنم گل­های تفکّر و اندیشه­ی برحقّ، خرمن خرمن بشکفد.(5/0)

پاسخ: دعا می­کنم فکر و اندیشه­ی راستین و درست شکوفا شود و در همه­ی جامعه جلوه­گر شود.

7- ناگهان نوری از شرق تابید.(5/0)

پاسخ: ناگهان امام خمینی مانند نوری از مشرق طلوع می­کند، وارد ایران شد و ایران را نورانی کرد.

8- مرا مشّاطه­ی صبح و زینت بخش ریاحین و ازهار می­نامند.(75/0)

پاسخ: مرا آرایشگر صبح و زیبا کننده­ی ریحان­ها و شکوفه­ها می­نامند.

9- من تفنگم در مشت / کوله بارم بر پشت / بند پوتینم را محکم می­بندم.(75/0)

پاسخ: من در  حالی که تفنگم را در دست گرفته­ام و کوله بار سفر بر دوشم است بند پوتینم را می­بندم و آماده­ی رفتن به جبهه می­شوم.

10- به سهراب گفت ای یل شیرگیر                    کمند افکن و گرد و شمشیر گیر (1 )

پاسخ: رستم به سهراب گفت: ای قهرمان شجاع و ای پهلوانی که در انداختن کمند و جنگیدن با شمشیر مهارت داری و خوب می­جنگی.

11- دیده­ی آتشین من برکش                   و آتشم را بکش به آبی خوش ( ا )

پاسخ: چشم­های مرا که از فرط تشنگی سرخ شده و می­سوزد دربیاور و آتش تشنگی­ام را با آبی گوارا خاموش کن( مرا سیراب کن)

ب) معنی واژه (2 نمره) (هر کدام 5/0 می­باشد)

1- شاعران و نویسندگان بخشندگی و بخشایندگی او را ستوده­اند.         پاسخ: چشم پوشی از گناه

2- ز تن خون و خوی را فرو ریختند.                                      پاسخ: عرق

3- گوی بود، در آن گو رفت و به کمین نشست.                  پاسخ: گودال

4- بیماری آبله دیدگانش را تباه ساخته بود.                 پاسخ: کور کرده بود

5- جست از صدر دکان سویی گریخت.                   پاسخ: بالا

6- روی صورت جوان خون دلمه بسته.              پاسخ: لخته شده

7- همان بچّه­های صمیمی و بی­تکلّف و متواضع و ساده هستند.             پاسخ: ساده و بی­ریا

8- لوای ستم بر تو شد استوار.                  پاسخ: پرچم                                 

پ ) دانش­های ادبی (3 نمره)

1 – شاعر و نویسنده چگونه عواطف انسانی را لذّت بخش و تأثیر گذار می­کند؟(5/0)

پاسخ: با جان بخشیدن به عناصر ذهنی و عواطف و خیالات خویش

2- ویژگی اصلی حماسه چیست؟(5/0)

پاسخ: تخیّلی بودن و شکل داستانی داشتن.

3- در مصراع «اوّل بگریست، پس بخندید» چه آرایه­هایی وجود دارد؟(25/0)

پاسخ: تضاد (بین گریست و خندید)

4- در مصراع «بگذار تا بگریم، چون ابر در بهاران» چه چیزی به ابر تشبیه شده است؟(25/0)

پاسخ: گریستن

5- قدیمی­ترین و رایج­ترین نوع ادبی چیست؟(25/0)

پاسخ: قصه یا داستان

6- چرا داستان «سمک عیّار» را کاملاً ایرانی می­دانیم؟(5/0)

پاسخ: به خاطر اشاره به آداب و رسوم ایرانی و وجود نام­های ایرانی بسیار در آن

7- نام نویسندگان آثار زیر را بنویسید. (5/0)

     الف) ریشه در ابر                                                 ب) داستان­های دل­انگیز ادبیّات فارسی

پاسخ: الف) محمد رضا عبدالملکیان ب) زهرا کیا

8- به حکایت­هایی که نتیجه­ی آن­ها می­تواند سرمشقی برای موارد مشابه باشد چه می­گویند؟(25/0)

پاسخ: تمثیل

 

ت) درک مطلب(4 نمره)

1- با توجّه به بیت­های زیر به پرسش­ها پاسخ دهید.

      به گردان لشگر سپهدار گفت                       که این راز باید که ماند نهفت

     پدر را نباید که داند پسر                            که بندد دل و جان به مهر پدر

     مگر کان دلاور گَوِ سال خَورد                      شود کشته بر دست این شیرمرد

     از آن پس بسازید سهراب را                       ببندید یک شب بر او خواب را

1-1)  منظور از «سپهدار» در بیت اوّل کیست؟ منظور از «راز» چیست؟(5/0)

پاسخ: منظور از «سپهدار» افراسیاب و منظور از «راز» مسأله­ی پدر و پسر بودن رستم و سهراب است.

1-2)  «داند» در مصراع دوّم به چه معناست؟(5/0)  پاسخ: بشناسد

1-3)  «دلاور گو سال خورد» صفت چه کسی است؟(5/0) پاسخ: رستم

1-4)  مصراع دوّم بیت چهارم یعنی چه؟(5/0) پاسخ: یک شب او را در خواب بکشید.

2-در جمله­ی دو «استر به دست آور که تو این جایگاه گستاخی» مفهوم قسمت مشخص شده را بنویسید.(5/0)

پاسخ: یعنی تو با این محل آشنایی داری

3 – در مصراع « شب شبی بی­کران بود» شب نماد چیست؟(5/0)

پاسخ: ظلمت و استبداد حکومت پهلوی

4- در جمله­ی «صورت نیک از خوشحالی گل انداخت»، «گل انداختن» کنایه از چیست؟(5/0)

پاسخ: سرخ شد

5- در مصراع «پیش آن ریگ آب دار نهاد» چرا شاعر «شعر» را ریگ آب دار می­نامد؟(5/0)

پاسخ: چون 1) چون دارنده­ی آب بود 2) چون نماد بدجنسی و دغلکاری بود

ث) خودآزمایی (3 نمره)

1 – با توجّه به درس « گلهایی که در نسیم آزادی می­شکفد» منظور نویسنده از «هنرمندان بسیاری خود را به قطار رسانیدند» چیست؟(5/0)

پاسخ: یعنی عدّه­ی زیادی از هنرمندان با مردم انقلابی همراه شدند.

2 – به عقیده­ی شهید آوینی تقدیر تاریخی زمین از کجا و به دست چه کسانی جاری می­شود؟(5/0)

پاسخ: از حاشیه­ی اروند رود (از جبهه) و به دست جوانان رزمنده

3 – یک نمونه از اعتقادات عیّاران را بنویسید. (5/0)

پاسخ: سوگند خوردن به نان و نمک، خیانت نکردن به هم قسم خود، دوست بودن با دوستان هم سوگند خود و دشمن بودن با دشمنان او

4- شعر «خطّ خورشید» از قیصر امین پور در چه قالبی سروده شده است؟ یکی از ویژگی­های این قالب را بنویسید.(5/0)

پاسخ: در قالب شعر نو (یا نیمایی) مساوی نبودن طول مصراع­های آن

5- در شعر «پاسخ» منظور شاعر از مصراع «تا چراغ از تو نگیرد دشمن » چیست؟(5/0)

پاسخ: آزادی، استقلال و آگاهی

6- تئاتر و تعزیه چه فرقی باهم دارند؟(5/0)

پاسخ: تعزیه نوعی هنر دینی و نمایش مذهبی به شیوه­ی ایرانی است که در مصیبت اهل بیت اجرا می­شود اما تئاتر نمایش اروپایی است که صرفاً مایه­های مذهبی و محتوای غم انگیز ندارد.

ج) شعر حفظی(2 نمره)

بیت­های زیر را کامل کنید.

1 – گفتم دل رحیمت، ..........کی عزم صلح دارد..........                 گفتا مگوی با کس، ..........تا وقت آن درآید............(5/0)

2 – گفتم ز مهرورزان، ........رسم وفا بیاموز.............       گفتا ز خوب رویان .......این کار کم­تر آید......(5/0)

3 – چاک شده است آسمان، غلغله­ای است در جهان           .......گزینه د.......... سنجق یار می­رسد(5/0)

الف) مژده دهید باغ را      ب) ما چه نشسته­ایم پس        ج) راه دهید یار را         د) عنبر و مشک می­دمد

4- راه دهید یار را، .......آن مه ده چهار را....................              کز رخ نوربخش او، نور نثار می­رسد(5/0)

*********************************************  

 

آزمون شماره دو ادبیات فارسی (1)

الف) درک مطلب( 4 نمره)

با توجّه به بیت­های زیر به پرسش­ها پاسخ دهید.

     کار پاکان را قیاس از خود مگیر                 گرچه ماند در نبشتن شیر و شیر

     جمله عالم زین سبب گمراه شد                  کم کسی ز ابدال حق آگاه شد

     هر دو گون زنبور خوردند از محل               لیک شد زان نیش و زان دیگر عسل

     چون بسی ابلیس آدم روی هست               پس به هر دستی نشاید داد دست

1-1        «قیاس از خود مگیر» یعنی چه؟(5/0)    پاسخ: با خود مقایسه نکن

1-2        به نظر مولوی همه­ی عالم به چه سبب گمراه شده­اند؟(5/0)   پاسخ: از این قیاس­های نابه­جا و غلط

1-3        منظور شاعر از آوردن بیت سوم چیست؟(5/0)

پاسخ: شاعر می­خواهد نمونه­ای از چیزهای شبیه هم را که در واقع باهم بسیار متفاوت­اند بیان کند.

1-4        با توجّه به بیت چهارم چرا نمی­توان به هر کسی دست دوستی داد؟(5/0)

پاسخ: چون شیطان­های زیادی هستند که در ظاهر مثل انسان­اند.( انسان­های شیطان صفت)

2 – این مصراع خطاب به کیست؟(5/0)            « تو پور گَوِ پیلتن رستمی»

پاسخ: سهراب

3– منظور از «هوا» در بیت زیر چیست؟(5/0)

     قطره­ی علم است اندر جان من              وارهانش از هوا وز خاک تن

پاسخ: هوای نفس و تعلّقات جسمانی

4 - «شیر آمدی یا روباه» یعنی چه؟(5/0)

پاسخ: یعنی موفّق شدی یا شکست خوردی

5- در مصراع «نامدش کشتن چراغ دریغ» منظور از چراغ چیست؟(5/0)         پاسخ: چشمان خیر

ب) خودآزمایی (3 نمره)

1 – چرا اوّلین بار که سهراب، رستم را بر زمین افکند، او را نکشت؟(5/0)

پاسخ: چون رستم به او گفت که در آیین ما بار اوّل که بزرگی را بر زمین می­زنند او را نمی­کشند.

2– در داستان سمک عیّار قطران انگشتر خود را به آتشک می­دهد. این کار بیانگر چه مفهومی است؟(5/0)

پاسخ: نشانه­ی تعهد عمل به قول و ضمانت اجرایی آن است.

3- جمله­ای بنویسید که در ان استعاره به کار رفته باشد. (5/0)

پاسخ: با یک لبخند مروارید­های دهانش آشکار شد یا: نرگس مخمورش به من می­نگریست. ( مروارید استعاره از دندان و نرگس استعاره از چشم است)

 

4- خانم سیمین دانشور کدام واقعه­ی روزگار ما را به شعر تشبیه کرده است؟(5/0)

پاسخ: انقلاب اسلامی

5- یک تفاوت شعر سنّتی با شعر نو را بیان کنید.(5/0)

پاسخ: در شعر سنتی جای قافیه مشخص است و نظم دارد ولی در شعر نو قافیه عوض می­شود و جای مشخصی نیز ندارد.

6- چه عاملی باعث خوش آهنگی و شعرگونه شدن جملات زیر شده است؟(5/0)

     «هرچه نپاید، دلبستگی را نشاید.»

پاسخ: سجع ( در واژه­های نپاید و نشاید)

پ ) معنی واژه (2 نمره) (هر کدام 5/0می­باشد)

1 – هر کاری با نام خدا آغاز نشود، ابتر است.                 پاسخ: ناقص

2 – نباید به گیتی کسی تاجور                              پاسخ: پادشاه

3 – تو را نیازارم و به جان زینهار دهم                   پاسخ: امان

4- گفت برخیز و تیغ و دشنه بیار                     پاسخ: خنجر

5- کافتاب نعمتم شد زیر میغ                      پاسخ: ابر سیاه

6- هرم نفس مردم گرمشان کرد.                پاسخ: گرمای آتش

7- از یک طرف بچّه­های مهندس کارهای مانده را راست و ریس می­کند.          پاسخ: مرتب می­کنند

8- روح خود را از تعلّق به جیفه­های ناچیز روزگار بی­نیاز کنم.   پاسخ: مردار

ت ) معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)

1 – سپاس و آفرین ایزد جهان آفرین راست.(25/0)

پاسخ: سپاس و ستایش مخصوص خداوند آفریننده­ی جهان است.

2– ورا نام، تهمینه سهراب کرد.(25/0)           پاسخ: تهمینه نام او را سهراب گذاشت.

3 – چون از تو من گردم جدا، شمشیر نه بر این خسان. (25/0)

پاسخ: وقتی من از تو جدا شدم با این انسان­های پست بجنگ و آنها را بکش.

4- جوانی که تازه پشت لبش سبز شده می­گوید ... (25/0)

پاسخ: جوانی که تازه پشت لبش مو روییده و به سن نوجوانی رسیده می­گوید.

5- سمک عیّار پیش خورشید شاه برپای بود و خدمت می­کرد.(5/0)

پاسخ: سمک عیّار در مقابل خورشید شاه ایستاده بود و تعظیم می­کرد.

6- شد بعینه چنان که بود نخست.(5/0)

پاسخ: درست مانند روز اوّلش شد.

7- مادرم / آب و آیینه و قرآن در دست / روشنی در دل من می­بارد.(5/0)

پاسخ: مادرم در حالی که آب و آیینه و قرآن در دست دارد دل مرا پر از نور امید می­کند.

8- خرامان بشد سوی آب روان                    چنان چون شده باز جوید روان(75/0)

پاسخ: با شادمانی به سوی آب جاری رفت مانند مرده­ای که زنده شده باشد.

9- هر چه یافت از زرّنه و سیمینه همه در مهد نهاد.(75/0)

پاسخ: هر چه از جنس طلا و نقره پیدا کرد همه را در کجاوه گذاشت.

10- حالی آن لعل آبدار گشاد               پیش آن ریگ آبدار نهاد(1 )

پاسخ: فوراً آن جواهر قیمتی را از میان کمربندش دراورد و در مقابل شرّ پلید که آب به همراه داشت گذاشت.

11- باز در آن هوای مه آلود / پاک کن­هایی از ابر تیره / خطّ خورشید را پاک می­کرد.(1 )

پاسخ: باز در ان فضای استبدادی و پر از ظلم مزدوران حکومت اثر اقدامات مبارزان انقلابی را خنثی می­کردند.

ث) سبک شناسی و دانش­های ادبی (3 نمره)

1 – بهترین نمونه­های ادبیّات پایداری را در کدام کشورها می­توان دید؟ دو نمونه نام ببرید.(5/0)

پاسخ: در هشت سال دفاع مقدّس ایران، فلسطین و کشورهای آمریکای لاتین

2– در مصراع زیر مشبّه به را پیدا کنید و بگویید کدام یک از ارکان تشبیه در آن نیامده است؟(5/0)

     ای برادر قصّه چون پیمانه است.                پاسخ: مشبّه­به : پیمانه      وجه­شبه: ذکر نشده است

3- دو نمونه از آثار ادبی داستان ایران را نام ببرید. (5/0)

پاسخ: شاهنامه­ی فردوسی، سمک عیّار، کلیله و دمنه، هزار و یک شب و ....

4- وظیفه­ی اساسی ادبیّات نمایشی چیست؟(5/0)

پاسخ: تحلیل روحیّات انسان و نحوه­ی برخورد او با حوادث زندگی

5- نمونه­ی اعلای حماسه کدام کتاب است؟(25/0)                پاسخ: شاهنامه­ی فردوسی

6- کدام شاعر آلمانی را با گوته برابر می­دانند؟(25/0)               پاسخ: شیللر

7- نام نویسندگان آثار زیر را بنویسید. (5/0)

     الف) ریشه در ابر                                ب) تاریخ جهان گشا

پاسخ: الف) محمد رضا عبدلملکیان  ب) عطاملک جوینی

ج) شعر حفظی (2 نمره)

1 – گفتم خوشا .....هوایی......... گز باد صبح خیزد        گفتا خنک ....نسیمی............کز کوی دلبر آید(5/0)

2 – گفتم ز مهرورزان، .....رسم وفا بیاموز.............       گفتا ز خوب رویان، .......این کار کم­تر آید........ (5/0)

3 – چاک شده است آسمان، غلغله­ای است در جهان           ........عنبر و مشک می­دهد........ ، سنجق یار می­رسد(5/0)

4- تیر ...روانه......... می­رود سوی .....نشانه..... می­رود             ما چه نشسته­ایم پس، شه ز شکار می­رسد(5/0)

*******************************************************  

 آزمون شماره سه ادبیات فارسی (1)

الف) معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)

1-چراغ گردان به خواست و فرمان او پاینده(25/0)    پاسخ: آسمان گردنده به اراده و دستور او پابرجاست

2-دل من همی بر تو مهر آورد. (25/0)                   پاسخ: من به تو احساس علاقه و محبّت می­کنم.

3-ای که چون تو دیده­ی انجم ندید(25/0)

پاسخ: ای کسی که ستارگان هم کسی مثل تو ندیده­اند.

4- او را کار چون افتاد. (25/0)                              پاسخ:چگونه برایش گرفتاری پیش آمد

5- شربتی آب از آن زلال چو نوش              یا به همبت ببخش یا بفروش(5/0)

پاسخ: کمی از ان آب گوارای مثل عسل یا از روی جوانمردی به من ببخش یا در مقابل این جواهرات بفروش.

6- ز رخسارش فرو می­ریخت اشکی            بنای زندگی بر آب می­دید(5/0)

پاسخ: از چهره­اش اشک جاری شده بود و زندگی خود را رو به نابودی می­دید.

7- آن طرفش را فرّاشان می­دانند و چوب دست­های آنان. (5/0)

پاسخ: در این صورت (تعظیم نکرده)، با مأموران طرف هستید و آنها با چوب دستی­هایشان شما را تنبیه می­کنند.

8- بتوانیم با حفظ اعتدال، از افراط و تفریط مصون بمانیم. (75/0)

پاسخ: بتوانیم با حفظ میانه­روی در کارها از زیاده روی و کم کاری در امان باشیم.

9- نقش بندی­اش دلگشا بود و رنگ را نگارین می­ریخت. (75/0)

پاسخ: نقّاشی­اش شاد و زیبا بود و رنگ را به زیبایی و هنرمندانه به کار می­برد.

10- پنج ظاهر چون سمع و بصر و شمّ و لمس و ذوق.( 1 )

پاسخ: پنج حسّ ظاهری مثل شنوایی و بینایی و بویایی و لامسه و چشایی.

11- جوش می و مستی بین، در چهره­ی گلگونم              داغ است نشان عشق، در سینه­ی پر خونم( 1 )

پاسخ: جلوه­ی شراب و سرمستی را در چهره­ی سرخ من ببین نشانه­ی من همین سیاهی است که روی گلبرگ­های خود دارم.

ب) معنی واژه (2 نمره)(هر کدام 5/0 می­باشد)

1– فصلی در نعت و منقبت برترین فرستاده­ی او آمده       پاسخ: ستایش

2- پس آدمی بدین سبب کامگار شد بر دیگر جانوران.       پاسخ: نیک بخت، موفّق

3– ازدحام است و مهربانی.                پاسخ: انبوهی و شلوغی

4- قندیل­های درخشان، منبّت کاری­ها و ملیله­دوزی­ها در زیبایی مسجد نقش خود را ادا کرده­اند. 

پاسخ: چراغدان

5- هنگام عبور آن کرنش و تعظیم نمایید.               پاسخ: تعظیم، فروتنی

6- تحصیل باید با فراغ بال و تأنّی انجام گیرد.           پاسخ: آهستگی

7- هر ساله به جست و جوی تسلّایی می­رفت.          پاسخ: آرامش یافتن

8- از تنگ شکرست / قیمت تر و عزیر ...                پاسخ: بار

پ ) درک مطلب (4 نمره)

 

 

1 – با توجّه به ابیات زیر به پرسش­ها پاسخ دهید:

     اگر یک لحظه امشب دیر جنبد           سپیده دم جهان در خون نشیند

     به آتش­های ترک و خون تازیک        ز رود سند تا جیحون نشیند

     به خوناب شفق در دامن شام           به خون آلوده ایران کهن دید

     در آن دریای خون در قرص خورسید           غروب آفتاب خویشتن دید

1-1        منظور از جهان در مصراع دوّم بیت اوّل پیست؟(5/0)      پاسخ: ایران

1-2        منظور از ترک و تازیک در بیت دوم چست؟(5/0)          پاسخ: ترک: مغولان  تازیک: ایرانی­ها

1-3        ترکیب «دریای خون» در بیت چهارم به چه چیزی اشاره دارد؟(5/0)

پاسخ: سرخی آسمان هنگام غروب خورشید

1-4        «آفتاب» در بیت چهارم استعاره از چیست؟(5/0)         پاسخ: پادشاهی و حکومت

2-در بیت زیر منظور از «گزاف کاری» چیست؟ (5/0)

«گو، یا رب از این گزاف کاری                      توفیق دهم به رستگاری»

پاسخ:افراط در عشق

3-«از آن پس بسازید سهراب را» یعنی چه؟(5/0)     پاسخ: سپس کار سهراب را تمام کنید(او را بکشید)

4- منظور از «نامه» در مصراع: «بگفت اندر این نامه حرفی است مبهم» چیست؟(5/0)

پاسخ: کتاب زندگانی

5- در مصراع «چنین رفت و این بودنی کار بود» منظور از «بودنی کار» چیست؟(5/0)

پاسخ: سرنوشت مقدّر

ت) خودآزمایی (3 نمره)

1 – در غزل اجتماعی به چه مسایلی پرداخته می­شود؟(5/0)

پاسخ: مسایل سیاسی و اجتماعی

2– در شعر زیر کدام واژه­ها آرایه­ی مراعات نظیر دارند؟(5/0)

     باز در آن هوای مه­آلود / پاک کن­هایی از ابر تیره / خطّ خورشید را پاک می­کرد

پاسخ: پاک­کن، خطّ و پاک می­کرد

3-در مصراع «ناله­ی مرغ اسیر این همه بهر وطن است» منظور از مرغ اسیر چیست؟(5/0)

پاسخ: خود شاعر

4 – در بیت « به موج آویز و از ساحل بپرهیز / همه دریاست ما را آشیانه» زندگی چگونه وصف شده است؟(5/0)                     پاسخ: پر تلاطم، پرفراز و نشیب و سرشار از سختی­ها

5- هلن کلر پس از بیماری به وسیله­ی کدام یک از حواس پنج­گانه­ی خود با جهان خارج ارتباط داشت؟(5/0)

پاسخ: حسّ لامسه

6- یکی از تفاوت­های نثر تاریخی سفر نامه­ی ناصر خسرو را با نثر امروزی بیان کنید. (5/0)

پاسخ: استفاده­ی بیشتر از واژه­های قدیمی، آوردن مضارع التزامی بدون بـ و ...

ث) دانش­های ادبی (3 نمره)

1 – قصیده از نظر قرار گرفتن قافیه شبیه کدام یک از قالب­های شعری است؟(25/0)

پاسخ: غزل

2- چرا داستان سمک عیّار را اثری متعلّق به مردم می­دانیم؟(5/0)

پاسخ: چون بیشتر قهرمانان آن از میان عامّه برخاسته و طالبان و راویان آن نیز از این طبقه بوده­اند.

3-چهار پاره شامل چه موضوعاتی است؟(5/0)

پاسخ: موضوعات غنایی و اجتماعی

4- هر یک از کتاب­های زیر از چه کسانی است؟(5/0)

     الف) از چیزهای دیگر                        ب) پرستو در قاف

پاسخ: الف) دکتر عبدالحسین زرّین کوب   ب) علیرضا قزوه

5- در کدام دوره نثر طنز آمیز در خدمت مبارزه­ی سیاسی قرار می­گیرد؟(25/0)

پاسخ: دوره­ی مشروطه

6- در سفر نامه­ی ناصرخسرو چه مسایلی شرح داده می­شود؟(5/0)

پاسخ: مسافرت­های او به سرزمین­های اسلامی و ملاقات­های وی و حوادثی که در این سفرها رخ داده است.

7- یک شاعر معاصر تاجیک و یک شاعر معاصر از افغانستان نام ببرید. (5/0)

پاسخ: عبید رجب : تاجیکستان، محمد ابراهیم صفا: افغانستان

ج) حفظ شعر (2 نمره)

1 – شباهنگام، در آن دم که بر جا .....درّه­ها.......... چون .......مرده­ماران........ خفتگان­اند / در آن نوبت که بندد دست .......نیلوفر....... به پای سرو کوهی دام / گَرَم ........یادآوری یا نه........ من از یادت نمی­کاهم. ( 1 )

2 - گویند نظر به روی ..........خوبان...........                نهی است نه .........این نظر.......... که ما راست. (5/0)

3 – گفتم که بر خیالت، راه نظر ببندم                    ......گفتا که شبرو است او از راه دیگر آید..... (5/0)

********************************************************************     

 

 آزمون شماره چهار ادبیات فارسی (1)

الف) درک مطلب(4 نمره)

1 – با توجّه به ابیات زیر به پرسش­ها پاسخ دهید:

     بدان شمشیر تیز عافیت سوز                           در آن انبوه کار مرگ می­کرد

    ولی چندان که برگ از شاخه می­ریخت             دو چندان می­شکفت و برگ می­کرد

     خروشان، ژرف، بی­پهنا کف آلود                       دل شب می­درید و پیش می­رفت

     از این سدّ روان، در دیده­ی شاه                     ز هر موجی هزاران نیش می­رفت

1-1        در بیت اوّل دو صفت برای شمشیر آمده است آن دو صفت کدامند؟(5/0)

پاسخ: تیز و عافیت سوز

1-2        منظور از «برگ» در بیت دوبم چیست؟(5/0)    پاسخ: سرباز مغولی

1-3        مصراع اوّل بیت سوم در مورد چیست؟(5/0)     پاسخ: ویژگی­های رود سند را بیان می­کند.

1-4        منظور از «شاه» در بیت چهارم چه کسی است؟(5/0)  

پاسخ: جلال­الدین فرزند محمد خوارزمشاه

2-با توجّه به بیت «مجنون چو حدیث عشق بشنید / اوّل بگریست پس بخندید» به نظر شما چرا مجنون اوّل گریه کرده و سپس خندیده است؟(5/0)

پاسخ: ابتدا به یاد لیلی گریه کرده و سپس به نظر انان از او می­خواستند دعا کند عشق لیلی از دلش بیرون برود، خندیده است.

3- با توجه به این جمله«سخن که از بوی دروغ آید و بوی هنر نیاید، ناگفته بهتر» چگونه سخنی را نباید گفت؟(5/0)

پاسخ: سخن بی­فایده و شبیه دروغ یا آمیخته به دروغ

4- در جمله­ی «در آرزوی مقام و شوکت، سر خویش به باد دادند» عبارت مشخص شده کنایه از چیست؟(5/0)

پاسخ: کشته و نابود شدند.

5- در عبارت زیر، مفهوم قسمت مشخص شده را بنویسید. «هرچه بر او تنگ گرفتند، کمربند خود را تنگ­تر بست تا دست آخر با حقارت زندگی هامان اُخت شد. (5/0)

پاسخ: ارده­ی خود را محکم­تر کرد یا در کار خود مصمّم­تر شد.

ب) معنی واژه( 2 نمره)(هر کدام 5/0 می­باشد)

1- دلاک و قیّم در آمدند و خدمت کردند.                پاسخ: کیسه­کش

2- هرگاه از دهات اطراف عریضه­چی بیاید مأمور به تاخت و تاز می­شوند.          پاسخ: شاکی

3- شأن مقنّن بالاتر از آن است که به قانون عمل کند.          پاسخ: قانون­گذار

4- هنر اسلامی ملجئی پاک­تر از مسجد نداشته است.             پاسخ: پناه­گاهی

5- وظیفه­ی خود را خطیرتر از آن می­بیند که تنها به بدن­نمایی بپردازد.             پاسخ: بزرگ، مهم

6- ستارگان راه هزار ساله را می­پیمایند تا به سر منزل غایی خود برسند.            پاسخ: نهایی

7- تا با خاک اُنس نگیری راهی به مراتب قرب نداری.                     پاسخ: نزدیکی

8- روی صورت جوان خون دلمه بسته.                        پاسخ: لخته شده

پ) معنی شعر و نثر(6 نمره)

1- خدایی او راست درخورنده. (25/0)             پاسخ: خدایی فقط لایق اوست.

2- پدر را نباید که داند پسر. (25/0)                   پاسخ: پدر (رستم) نباید پسرش را بشناسد.

3- ای که چون تو دیده­ی انجم ندید. (25/0)       پاسخ: ای که ستاره­ها هم کسی مثل تو ندیده­اند و بی­نظیری

4- ده بیست نفر سوار با تیپ می­آیند.(25/0)              پاسخ: ده بیست نفر سواره با آرایش نظامی می­آیند.

5- می­نمود آن مرغ را هر گون شگفت. (5/0)                 پاسخ: کارهای شگفت­انگیز نشان آن پرنده می­داد.

6- بزرگی خرد و دانش راست نه گوهر و تخمه را. (5/0)       پاسخ: برتری به عقل و دانستن است نه به نژاد و اصالت             

7- مرا حدیثی از اسب پردازی معلّم در یاد است.(5/0)  

پاسخ: من خاطره­ای از اسب کشیدن معلّم به یاد دارم

8- ای آتشک تو در شبروی و عیّاری دستس داری. (75/0) 

پاسخ: ای آتشک تو در شبگردی و زیرکی و راهزنی مهارت داری

9- آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم              ملّت امروز یقین کرد که او اهرمن است (75/0)

پاسخ: این پادشاهی (محمد علی شاه) که ما برای این مملکت انتخاب کردیم امروز ملّت مطمئن است که او خود شیطان و دشمن ماست.

10- بیستون بر سر راه است مباد از شیرین                 خبری گفته و غمگین دل فرهاد کنید. (1)

پاسخ: بر سر راه رسیدن به آزادی مشکلات زیادی وجود دارد. مبادا خبری ناگوار در مورد موانع آزادی بدهید و مبارزان را غمگین کنید.

11- زیب از بنفشه دارد و از نازبوی، بوی / صافی ز آب چشمه جوید و شوخی ز آب جوی (1)

پاسخ: زبان فارسی زیبایی خود را از گل بنفشه گرفته و عطر و بویش را از ریحان ( یعنی مثل بنفشه و ریحان زیباست) و زلالی آن مثل آب چشمه و شادابی آن مثل آب جویبار است.

ت) خود­آزمایی (3 نمره)

1- در شعر «خطّ خورشید» «شب» و «خزان» نماد چه چیزهایی هستند؟(5/0)

پاسخ: منظور از شب، دوران استیداد ستم شاهی و منظور از خزان، ناامیدی و پژمردگی مردم است

2- در مصراع «تا چراغ از تو نگیرد دشمن» منظور از چراغ چیست؟(5/0)

پاسخ: آگاهی، آزادی، فرهنگ و ...

3- دو مورد از موارد استفاده­ی مسجد در صدر اسلام را بنویسید. (5/0)

پاسخ: محلّی برای اجتماع عام بود، مجالس اهل حدیث در ان برپا می­شد، صوفیه برای گوشه نشینی به آن­جا می­رفتند.

4- جمله­ی «می­خواهم بحر را در کوزه­ای بریزم» که در درس «پرستو در قاف» آمده است، یعنی چه؟ (5/0)

پاسخ: یعنی می­خواهم آن همه عظمت بقیع را به صورت خلاصه بیان کنم.

5- به نظر جلال آل احمد فریاد نیما را در کجا می­توان شنید؟(5/0)

پاسخ: در شعر او

6- مصراع «رانده است جنون عشق از شهر به افسونم» یادآور کدام داستان است؟(5/0)

پاسخ: داستان لیلی و مجنون

ث) دانش­های ادبی(3 نمره)

 1- دو مورد از ویژگی­های سفر نامه ناصرخسرو را بنویسید. (5/0)

پاسخ: نثر آن ساده و توضیحات ان دقیق است.

2- هر یک از کتاب­های زیر از چه کسانی است؟(5/0)

     الف) سیاحت­نامه­ی ابراهیم بیگ                       ب) برخورد اندیشه­ها

پاسخ: الف) حاجی زین­العابدین مراغه­ای  ب) محمد جواد حدیدی

3- دو مورد از دگرگونی­های زبان و ادبیّات فارسی دوره­ی مشروطه را بنویسید. (5/0)

پاسخ: زبان شعر و نثر ساده­تر و به زبان مردم نزدیک­تر می­شود. واژه­ها و ترکیب­های ناآشنای عربی کم­تر می­شود.

4- موضوع کتاب «قابوس نامه» چیست؟(25/0)

پاسخ: نصیحت به فرزندش (یعنی گیلان شاه)

5- چهار پاره از چه زمانی در ایران ابداع شد؟ یک شاعر چهار پاره سرا نام ببرید. (5/0)

پاسخ: از دوره­ی مشروطه ملک­الشّعرای بهار

6- توضیح زیر در مورد کیست؟(25/0)

     «یکی از نویسندگان برجسته­ی دانشگاهی است که قلمی روان، شیوا و رسا دارد و یکی از کتاب­های او، «بامداد اسلام» نام دارد.

پاسخ: دکتر عبدالحسین زرّین کوب

7- چه عواملی باعث قطع رابطه­ی زبان فارسی شبه قارّه­ی هند و ایران گردید؟(5/0)

پاسخ: کشمکش­هاس سیاسی و نفوذ استعمار انگلیس

ج) حفظ شعر(2 نمره)

شعرهای زیر را کامل کنید.

1- تو را من چشم در راهم .......شباهنگام...... / که می­گیرند در شاخ تلاجن ......سایه­ها...... رنگ سیاهی(5/0)

2- هر آدمی­ای که مُهر مِهرت                .....درون نگرفت سنگ خاراست....... (5/0)

3- نالیدن ......بی­حساب......... سعدی        گویند .....خلاف رأی.......... داناست (5/0)

4- رونق باغ می­رسد، چشم و چراغ می­رسد            غم ....به کناره...... می­رود، مه ....به کنار..... می­رسد(5/0)