آزمون شماره یک ادبیات فارسی (1)
الف)معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)
1 – ایا ابن سعد شقاوت شعار (25/0)
پاسخ: ای ابن سعد که راه بدبختی را در پیش گرفتهای.
2- به اقبال تو امشب قطران را بسته بیاورم.(25/0)
پاسخ: به فرخندگی بخت تو، امشب قطران را اسیر و دست بسته پیش تو میآورم.
3- کم کسی ز ابدال حق آگاه شد.(25/0)
پاسخ: کمتر کسی است که مردان حق را بشناسد و به مقام آنها پی ببرد.
4- خاک مظهر فقر مخلوق در برابر غنای خالق است.(25/0)
پاسخ: خاک محل آشکار شدن نیازمندیهای انسانها در برابر بینیازی آفرینندهی آنهاست.
5- دهندهای که خواستن جز از او نیست خوش گوار.(5/0)
پاسخ: خداوند بخشندهای است که تقاضا کردن و طلب کردن از او خوشایند است نه از دیگران.
6- دعا میکنم گلهای تفکّر و اندیشهی برحقّ، خرمن خرمن بشکفد.(5/0)
پاسخ: دعا میکنم فکر و اندیشهی راستین و درست شکوفا شود و در همهی جامعه جلوهگر شود.
7- ناگهان نوری از شرق تابید.(5/0)
پاسخ: ناگهان امام خمینی مانند نوری از مشرق طلوع میکند، وارد ایران شد و ایران را نورانی کرد.
8- مرا مشّاطهی صبح و زینت بخش ریاحین و ازهار مینامند.(75/0)
پاسخ: مرا آرایشگر صبح و زیبا کنندهی ریحانها و شکوفهها مینامند.
9- من تفنگم در مشت / کوله بارم بر پشت / بند پوتینم را محکم میبندم.(75/0)
پاسخ: من در حالی که تفنگم را در دست گرفتهام و کوله بار سفر بر دوشم است بند پوتینم را میبندم و آمادهی رفتن به جبهه میشوم.
10- به سهراب گفت ای یل شیرگیر کمند افکن و گرد و شمشیر گیر (1 )
پاسخ: رستم به سهراب گفت: ای قهرمان شجاع و ای پهلوانی که در انداختن کمند و جنگیدن با شمشیر مهارت داری و خوب میجنگی.
11- دیدهی آتشین من برکش و آتشم را بکش به آبی خوش ( ا )
پاسخ: چشمهای مرا که از فرط تشنگی سرخ شده و میسوزد دربیاور و آتش تشنگیام را با آبی گوارا خاموش کن( مرا سیراب کن)
ب) معنی واژه (2 نمره) (هر کدام 5/0 میباشد)
1- شاعران و نویسندگان بخشندگی و بخشایندگی او را ستودهاند. پاسخ: چشم پوشی از گناه
2- ز تن خون و خوی را فرو ریختند. پاسخ: عرق
3- گوی بود، در آن گو رفت و به کمین نشست. پاسخ: گودال
4- بیماری آبله دیدگانش را تباه ساخته بود. پاسخ: کور کرده بود
5- جست از صدر دکان سویی گریخت. پاسخ: بالا
6- روی صورت جوان خون دلمه بسته. پاسخ: لخته شده
7- همان بچّههای صمیمی و بیتکلّف و متواضع و ساده هستند. پاسخ: ساده و بیریا
8- لوای ستم بر تو شد استوار. پاسخ: پرچم
پ ) دانشهای ادبی (3 نمره)
1 – شاعر و نویسنده چگونه عواطف انسانی را لذّت بخش و تأثیر گذار میکند؟(5/0)
پاسخ: با جان بخشیدن به عناصر ذهنی و عواطف و خیالات خویش
2- ویژگی اصلی حماسه چیست؟(5/0)
پاسخ: تخیّلی بودن و شکل داستانی داشتن.
3- در مصراع «اوّل بگریست، پس بخندید» چه آرایههایی وجود دارد؟(25/0)
پاسخ: تضاد (بین گریست و خندید)
4- در مصراع «بگذار تا بگریم، چون ابر در بهاران» چه چیزی به ابر تشبیه شده است؟(25/0)
پاسخ: گریستن
5- قدیمیترین و رایجترین نوع ادبی چیست؟(25/0)
پاسخ: قصه یا داستان
6- چرا داستان «سمک عیّار» را کاملاً ایرانی میدانیم؟(5/0)
پاسخ: به خاطر اشاره به آداب و رسوم ایرانی و وجود نامهای ایرانی بسیار در آن
7- نام نویسندگان آثار زیر را بنویسید. (5/0)
الف) ریشه در ابر ب) داستانهای دلانگیز ادبیّات فارسی
پاسخ: الف) محمد رضا عبدالملکیان ب) زهرا کیا
8- به حکایتهایی که نتیجهی آنها میتواند سرمشقی برای موارد مشابه باشد چه میگویند؟(25/0)
پاسخ: تمثیل
ت) درک مطلب(4 نمره)
1- با توجّه به بیتهای زیر به پرسشها پاسخ دهید.
به گردان لشگر سپهدار گفت که این راز باید که ماند نهفت
پدر را نباید که داند پسر که بندد دل و جان به مهر پدر
مگر کان دلاور گَوِ سال خَورد شود کشته بر دست این شیرمرد
از آن پس بسازید سهراب را ببندید یک شب بر او خواب را
1-1) منظور از «سپهدار» در بیت اوّل کیست؟ منظور از «راز» چیست؟(5/0)
پاسخ: منظور از «سپهدار» افراسیاب و منظور از «راز» مسألهی پدر و پسر بودن رستم و سهراب است.
1-2) «داند» در مصراع دوّم به چه معناست؟(5/0) پاسخ: بشناسد
1-3) «دلاور گو سال خورد» صفت چه کسی است؟(5/0) پاسخ: رستم
1-4) مصراع دوّم بیت چهارم یعنی چه؟(5/0) پاسخ: یک شب او را در خواب بکشید.
2-در جملهی دو «استر به دست آور که تو این جایگاه گستاخی» مفهوم قسمت مشخص شده را بنویسید.(5/0)
پاسخ: یعنی تو با این محل آشنایی داری
3 – در مصراع « شب شبی بیکران بود» شب نماد چیست؟(5/0)
پاسخ: ظلمت و استبداد حکومت پهلوی
4- در جملهی «صورت نیک از خوشحالی گل انداخت»، «گل انداختن» کنایه از چیست؟(5/0)
پاسخ: سرخ شد
5- در مصراع «پیش آن ریگ آب دار نهاد» چرا شاعر «شعر» را ریگ آب دار مینامد؟(5/0)
پاسخ: چون 1) چون دارندهی آب بود 2) چون نماد بدجنسی و دغلکاری بود
ث) خودآزمایی (3 نمره)
1 – با توجّه به درس « گلهایی که در نسیم آزادی میشکفد» منظور نویسنده از «هنرمندان بسیاری خود را به قطار رسانیدند» چیست؟(5/0)
پاسخ: یعنی عدّهی زیادی از هنرمندان با مردم انقلابی همراه شدند.
2 – به عقیدهی شهید آوینی تقدیر تاریخی زمین از کجا و به دست چه کسانی جاری میشود؟(5/0)
پاسخ: از حاشیهی اروند رود (از جبهه) و به دست جوانان رزمنده
3 – یک نمونه از اعتقادات عیّاران را بنویسید. (5/0)
پاسخ: سوگند خوردن به نان و نمک، خیانت نکردن به هم قسم خود، دوست بودن با دوستان هم سوگند خود و دشمن بودن با دشمنان او
4- شعر «خطّ خورشید» از قیصر امین پور در چه قالبی سروده شده است؟ یکی از ویژگیهای این قالب را بنویسید.(5/0)
پاسخ: در قالب شعر نو (یا نیمایی) مساوی نبودن طول مصراعهای آن
5- در شعر «پاسخ» منظور شاعر از مصراع «تا چراغ از تو نگیرد دشمن » چیست؟(5/0)
پاسخ: آزادی، استقلال و آگاهی
6- تئاتر و تعزیه چه فرقی باهم دارند؟(5/0)
پاسخ: تعزیه نوعی هنر دینی و نمایش مذهبی به شیوهی ایرانی است که در مصیبت اهل بیت اجرا میشود اما تئاتر نمایش اروپایی است که صرفاً مایههای مذهبی و محتوای غم انگیز ندارد.
ج) شعر حفظی(2 نمره)
بیتهای زیر را کامل کنید.
1 – گفتم دل رحیمت، ..........کی عزم صلح دارد.......... گفتا مگوی با کس، ..........تا وقت آن درآید............(5/0)
2 – گفتم ز مهرورزان، ........رسم وفا بیاموز............. گفتا ز خوب رویان .......این کار کمتر آید......(5/0)
3 – چاک شده است آسمان، غلغلهای است در جهان .......گزینه د.......... سنجق یار میرسد(5/0)
الف) مژده دهید باغ را ب) ما چه نشستهایم پس ج) راه دهید یار را د) عنبر و مشک میدمد
4- راه دهید یار را، .......آن مه ده چهار را.................... کز رخ نوربخش او، نور نثار میرسد(5/0)
*********************************************
آزمون شماره دو ادبیات فارسی (1)
الف) درک مطلب( 4 نمره)
با توجّه به بیتهای زیر به پرسشها پاسخ دهید.
کار پاکان را قیاس از خود مگیر گرچه ماند در نبشتن شیر و شیر
جمله عالم زین سبب گمراه شد کم کسی ز ابدال حق آگاه شد
هر دو گون زنبور خوردند از محل لیک شد زان نیش و زان دیگر عسل
چون بسی ابلیس آدم روی هست پس به هر دستی نشاید داد دست
1-1 «قیاس از خود مگیر» یعنی چه؟(5/0) پاسخ: با خود مقایسه نکن
1-2 به نظر مولوی همهی عالم به چه سبب گمراه شدهاند؟(5/0) پاسخ: از این قیاسهای نابهجا و غلط
1-3 منظور شاعر از آوردن بیت سوم چیست؟(5/0)
پاسخ: شاعر میخواهد نمونهای از چیزهای شبیه هم را که در واقع باهم بسیار متفاوتاند بیان کند.
1-4 با توجّه به بیت چهارم چرا نمیتوان به هر کسی دست دوستی داد؟(5/0)
پاسخ: چون شیطانهای زیادی هستند که در ظاهر مثل انساناند.( انسانهای شیطان صفت)
2 – این مصراع خطاب به کیست؟(5/0) « تو پور گَوِ پیلتن رستمی»
پاسخ: سهراب
3– منظور از «هوا» در بیت زیر چیست؟(5/0)
قطرهی علم است اندر جان من وارهانش از هوا وز خاک تن
پاسخ: هوای نفس و تعلّقات جسمانی
4 - «شیر آمدی یا روباه» یعنی چه؟(5/0)
پاسخ: یعنی موفّق شدی یا شکست خوردی
5- در مصراع «نامدش کشتن چراغ دریغ» منظور از چراغ چیست؟(5/0) پاسخ: چشمان خیر
ب) خودآزمایی (3 نمره)
1 – چرا اوّلین بار که سهراب، رستم را بر زمین افکند، او را نکشت؟(5/0)
پاسخ: چون رستم به او گفت که در آیین ما بار اوّل که بزرگی را بر زمین میزنند او را نمیکشند.
2– در داستان سمک عیّار قطران انگشتر خود را به آتشک میدهد. این کار بیانگر چه مفهومی است؟(5/0)
پاسخ: نشانهی تعهد عمل به قول و ضمانت اجرایی آن است.
3- جملهای بنویسید که در ان استعاره به کار رفته باشد. (5/0)
پاسخ: با یک لبخند مرواریدهای دهانش آشکار شد یا: نرگس مخمورش به من مینگریست. ( مروارید استعاره از دندان و نرگس استعاره از چشم است)
4- خانم سیمین دانشور کدام واقعهی روزگار ما را به شعر تشبیه کرده است؟(5/0)
پاسخ: انقلاب اسلامی
5- یک تفاوت شعر سنّتی با شعر نو را بیان کنید.(5/0)
پاسخ: در شعر سنتی جای قافیه مشخص است و نظم دارد ولی در شعر نو قافیه عوض میشود و جای مشخصی نیز ندارد.
6- چه عاملی باعث خوش آهنگی و شعرگونه شدن جملات زیر شده است؟(5/0)
«هرچه نپاید، دلبستگی را نشاید.»
پاسخ: سجع ( در واژههای نپاید و نشاید)
پ ) معنی واژه (2 نمره) (هر کدام 5/0میباشد)
1 – هر کاری با نام خدا آغاز نشود، ابتر است. پاسخ: ناقص
2 – نباید به گیتی کسی تاجور پاسخ: پادشاه
3 – تو را نیازارم و به جان زینهار دهم پاسخ: امان
4- گفت برخیز و تیغ و دشنه بیار پاسخ: خنجر
5- کافتاب نعمتم شد زیر میغ پاسخ: ابر سیاه
6- هرم نفس مردم گرمشان کرد. پاسخ: گرمای آتش
7- از یک طرف بچّههای مهندس کارهای مانده را راست و ریس میکند. پاسخ: مرتب میکنند
8- روح خود را از تعلّق به جیفههای ناچیز روزگار بینیاز کنم. پاسخ: مردار
ت ) معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)
1 – سپاس و آفرین ایزد جهان آفرین راست.(25/0)
پاسخ: سپاس و ستایش مخصوص خداوند آفرینندهی جهان است.
2– ورا نام، تهمینه سهراب کرد.(25/0) پاسخ: تهمینه نام او را سهراب گذاشت.
3 – چون از تو من گردم جدا، شمشیر نه بر این خسان. (25/0)
پاسخ: وقتی من از تو جدا شدم با این انسانهای پست بجنگ و آنها را بکش.
4- جوانی که تازه پشت لبش سبز شده میگوید ... (25/0)
پاسخ: جوانی که تازه پشت لبش مو روییده و به سن نوجوانی رسیده میگوید.
5- سمک عیّار پیش خورشید شاه برپای بود و خدمت میکرد.(5/0)
پاسخ: سمک عیّار در مقابل خورشید شاه ایستاده بود و تعظیم میکرد.
6- شد بعینه چنان که بود نخست.(5/0)
پاسخ: درست مانند روز اوّلش شد.
7- مادرم / آب و آیینه و قرآن در دست / روشنی در دل من میبارد.(5/0)
پاسخ: مادرم در حالی که آب و آیینه و قرآن در دست دارد دل مرا پر از نور امید میکند.
8- خرامان بشد سوی آب روان چنان چون شده باز جوید روان(75/0)
پاسخ: با شادمانی به سوی آب جاری رفت مانند مردهای که زنده شده باشد.
9- هر چه یافت از زرّنه و سیمینه همه در مهد نهاد.(75/0)
پاسخ: هر چه از جنس طلا و نقره پیدا کرد همه را در کجاوه گذاشت.
10- حالی آن لعل آبدار گشاد پیش آن ریگ آبدار نهاد(1 )
پاسخ: فوراً آن جواهر قیمتی را از میان کمربندش دراورد و در مقابل شرّ پلید که آب به همراه داشت گذاشت.
11- باز در آن هوای مه آلود / پاک کنهایی از ابر تیره / خطّ خورشید را پاک میکرد.(1 )
پاسخ: باز در ان فضای استبدادی و پر از ظلم مزدوران حکومت اثر اقدامات مبارزان انقلابی را خنثی میکردند.
ث) سبک شناسی و دانشهای ادبی (3 نمره)
1 – بهترین نمونههای ادبیّات پایداری را در کدام کشورها میتوان دید؟ دو نمونه نام ببرید.(5/0)
پاسخ: در هشت سال دفاع مقدّس ایران، فلسطین و کشورهای آمریکای لاتین
2– در مصراع زیر مشبّه به را پیدا کنید و بگویید کدام یک از ارکان تشبیه در آن نیامده است؟(5/0)
ای برادر قصّه چون پیمانه است. پاسخ: مشبّهبه : پیمانه وجهشبه: ذکر نشده است
3- دو نمونه از آثار ادبی داستان ایران را نام ببرید. (5/0)
پاسخ: شاهنامهی فردوسی، سمک عیّار، کلیله و دمنه، هزار و یک شب و ....
4- وظیفهی اساسی ادبیّات نمایشی چیست؟(5/0)
پاسخ: تحلیل روحیّات انسان و نحوهی برخورد او با حوادث زندگی
5- نمونهی اعلای حماسه کدام کتاب است؟(25/0) پاسخ: شاهنامهی فردوسی
6- کدام شاعر آلمانی را با گوته برابر میدانند؟(25/0) پاسخ: شیللر
7- نام نویسندگان آثار زیر را بنویسید. (5/0)
الف) ریشه در ابر ب) تاریخ جهان گشا
پاسخ: الف) محمد رضا عبدلملکیان ب) عطاملک جوینی
ج) شعر حفظی (2 نمره)
1 – گفتم خوشا .....هوایی......... گز باد صبح خیزد گفتا خنک ....نسیمی............کز کوی دلبر آید(5/0)
2 – گفتم ز مهرورزان، .....رسم وفا بیاموز............. گفتا ز خوب رویان، .......این کار کمتر آید........ (5/0)
3 – چاک شده است آسمان، غلغلهای است در جهان ........عنبر و مشک میدهد........ ، سنجق یار میرسد(5/0)
4- تیر ...روانه......... میرود سوی .....نشانه..... میرود ما چه نشستهایم پس، شه ز شکار میرسد(5/0)
*******************************************************
آزمون شماره سه ادبیات فارسی (1)
الف) معنی و مفهوم شعر و نثر(6 نمره)
1-چراغ گردان به خواست و فرمان او پاینده(25/0) پاسخ: آسمان گردنده به اراده و دستور او پابرجاست
2-دل من همی بر تو مهر آورد. (25/0) پاسخ: من به تو احساس علاقه و محبّت میکنم.
3-ای که چون تو دیدهی انجم ندید(25/0)
پاسخ: ای کسی که ستارگان هم کسی مثل تو ندیدهاند.
4- او را کار چون افتاد. (25/0) پاسخ:چگونه برایش گرفتاری پیش آمد
5- شربتی آب از آن زلال چو نوش یا به همبت ببخش یا بفروش(5/0)
پاسخ: کمی از ان آب گوارای مثل عسل یا از روی جوانمردی به من ببخش یا در مقابل این جواهرات بفروش.
6- ز رخسارش فرو میریخت اشکی بنای زندگی بر آب میدید(5/0)
پاسخ: از چهرهاش اشک جاری شده بود و زندگی خود را رو به نابودی میدید.
7- آن طرفش را فرّاشان میدانند و چوب دستهای آنان. (5/0)
پاسخ: در این صورت (تعظیم نکرده)، با مأموران طرف هستید و آنها با چوب دستیهایشان شما را تنبیه میکنند.
8- بتوانیم با حفظ اعتدال، از افراط و تفریط مصون بمانیم. (75/0)
پاسخ: بتوانیم با حفظ میانهروی در کارها از زیاده روی و کم کاری در امان باشیم.
9- نقش بندیاش دلگشا بود و رنگ را نگارین میریخت. (75/0)
پاسخ: نقّاشیاش شاد و زیبا بود و رنگ را به زیبایی و هنرمندانه به کار میبرد.
10- پنج ظاهر چون سمع و بصر و شمّ و لمس و ذوق.( 1 )
پاسخ: پنج حسّ ظاهری مثل شنوایی و بینایی و بویایی و لامسه و چشایی.
11- جوش می و مستی بین، در چهرهی گلگونم داغ است نشان عشق، در سینهی پر خونم( 1 )
پاسخ: جلوهی شراب و سرمستی را در چهرهی سرخ من ببین نشانهی من همین سیاهی است که روی گلبرگهای خود دارم.
ب) معنی واژه (2 نمره)(هر کدام 5/0 میباشد)
1– فصلی در نعت و منقبت برترین فرستادهی او آمده پاسخ: ستایش
2- پس آدمی بدین سبب کامگار شد بر دیگر جانوران. پاسخ: نیک بخت، موفّق
3– ازدحام است و مهربانی. پاسخ: انبوهی و شلوغی
4- قندیلهای درخشان، منبّت کاریها و ملیلهدوزیها در زیبایی مسجد نقش خود را ادا کردهاند.
پاسخ: چراغدان
5- هنگام عبور آن کرنش و تعظیم نمایید. پاسخ: تعظیم، فروتنی
6- تحصیل باید با فراغ بال و تأنّی انجام گیرد. پاسخ: آهستگی
7- هر ساله به جست و جوی تسلّایی میرفت. پاسخ: آرامش یافتن
8- از تنگ شکرست / قیمت تر و عزیر ... پاسخ: بار
پ ) درک مطلب (4 نمره)
1 – با توجّه به ابیات زیر به پرسشها پاسخ دهید:
اگر یک لحظه امشب دیر جنبد سپیده دم جهان در خون نشیند
به آتشهای ترک و خون تازیک ز رود سند تا جیحون نشیند
به خوناب شفق در دامن شام به خون آلوده ایران کهن دید
در آن دریای خون در قرص خورسید غروب آفتاب خویشتن دید
1-1 منظور از جهان در مصراع دوّم بیت اوّل پیست؟(5/0) پاسخ: ایران
1-2 منظور از ترک و تازیک در بیت دوم چست؟(5/0) پاسخ: ترک: مغولان تازیک: ایرانیها
1-3 ترکیب «دریای خون» در بیت چهارم به چه چیزی اشاره دارد؟(5/0)
پاسخ: سرخی آسمان هنگام غروب خورشید
1-4 «آفتاب» در بیت چهارم استعاره از چیست؟(5/0) پاسخ: پادشاهی و حکومت
2-در بیت زیر منظور از «گزاف کاری» چیست؟ (5/0)
«گو، یا رب از این گزاف کاری توفیق دهم به رستگاری»
پاسخ:افراط در عشق
3-«از آن پس بسازید سهراب را» یعنی چه؟(5/0) پاسخ: سپس کار سهراب را تمام کنید(او را بکشید)
4- منظور از «نامه» در مصراع: «بگفت اندر این نامه حرفی است مبهم» چیست؟(5/0)
پاسخ: کتاب زندگانی
5- در مصراع «چنین رفت و این بودنی کار بود» منظور از «بودنی کار» چیست؟(5/0)
پاسخ: سرنوشت مقدّر
ت) خودآزمایی (3 نمره)
1 – در غزل اجتماعی به چه مسایلی پرداخته میشود؟(5/0)
پاسخ: مسایل سیاسی و اجتماعی
2– در شعر زیر کدام واژهها آرایهی مراعات نظیر دارند؟(5/0)
باز در آن هوای مهآلود / پاک کنهایی از ابر تیره / خطّ خورشید را پاک میکرد
پاسخ: پاککن، خطّ و پاک میکرد
3-در مصراع «نالهی مرغ اسیر این همه بهر وطن است» منظور از مرغ اسیر چیست؟(5/0)
پاسخ: خود شاعر
4 – در بیت « به موج آویز و از ساحل بپرهیز / همه دریاست ما را آشیانه» زندگی چگونه وصف شده است؟(5/0) پاسخ: پر تلاطم، پرفراز و نشیب و سرشار از سختیها
5- هلن کلر پس از بیماری به وسیلهی کدام یک از حواس پنجگانهی خود با جهان خارج ارتباط داشت؟(5/0)
پاسخ: حسّ لامسه
6- یکی از تفاوتهای نثر تاریخی سفر نامهی ناصر خسرو را با نثر امروزی بیان کنید. (5/0)
پاسخ: استفادهی بیشتر از واژههای قدیمی، آوردن مضارع التزامی بدون بـ و ...
ث) دانشهای ادبی (3 نمره)
1 – قصیده از نظر قرار گرفتن قافیه شبیه کدام یک از قالبهای شعری است؟(25/0)
پاسخ: غزل
2- چرا داستان سمک عیّار را اثری متعلّق به مردم میدانیم؟(5/0)
پاسخ: چون بیشتر قهرمانان آن از میان عامّه برخاسته و طالبان و راویان آن نیز از این طبقه بودهاند.
3-چهار پاره شامل چه موضوعاتی است؟(5/0)
پاسخ: موضوعات غنایی و اجتماعی
4- هر یک از کتابهای زیر از چه کسانی است؟(5/0)
الف) از چیزهای دیگر ب) پرستو در قاف
پاسخ: الف) دکتر عبدالحسین زرّین کوب ب) علیرضا قزوه
5- در کدام دوره نثر طنز آمیز در خدمت مبارزهی سیاسی قرار میگیرد؟(25/0)
پاسخ: دورهی مشروطه
6- در سفر نامهی ناصرخسرو چه مسایلی شرح داده میشود؟(5/0)
پاسخ: مسافرتهای او به سرزمینهای اسلامی و ملاقاتهای وی و حوادثی که در این سفرها رخ داده است.
7- یک شاعر معاصر تاجیک و یک شاعر معاصر از افغانستان نام ببرید. (5/0)
پاسخ: عبید رجب : تاجیکستان، محمد ابراهیم صفا: افغانستان
ج) حفظ شعر (2 نمره)
1 – شباهنگام، در آن دم که بر جا .....درّهها.......... چون .......مردهماران........ خفتگاناند / در آن نوبت که بندد دست .......نیلوفر....... به پای سرو کوهی دام / گَرَم ........یادآوری یا نه........ من از یادت نمیکاهم. ( 1 )
2 - گویند نظر به روی ..........خوبان........... نهی است نه .........این نظر.......... که ما راست. (5/0)
3 – گفتم که بر خیالت، راه نظر ببندم ......گفتا که شبرو است او از راه دیگر آید..... (5/0)
********************************************************************
آزمون شماره چهار ادبیات فارسی (1)
الف) درک مطلب(4 نمره)
1 – با توجّه به ابیات زیر به پرسشها پاسخ دهید:
بدان شمشیر تیز عافیت سوز در آن انبوه کار مرگ میکرد
ولی چندان که برگ از شاخه میریخت دو چندان میشکفت و برگ میکرد
خروشان، ژرف، بیپهنا کف آلود دل شب میدرید و پیش میرفت
از این سدّ روان، در دیدهی شاه ز هر موجی هزاران نیش میرفت
1-1 در بیت اوّل دو صفت برای شمشیر آمده است آن دو صفت کدامند؟(5/0)
پاسخ: تیز و عافیت سوز
1-2 منظور از «برگ» در بیت دوبم چیست؟(5/0) پاسخ: سرباز مغولی
1-3 مصراع اوّل بیت سوم در مورد چیست؟(5/0) پاسخ: ویژگیهای رود سند را بیان میکند.
1-4 منظور از «شاه» در بیت چهارم چه کسی است؟(5/0)
پاسخ: جلالالدین فرزند محمد خوارزمشاه
2-با توجّه به بیت «مجنون چو حدیث عشق بشنید / اوّل بگریست پس بخندید» به نظر شما چرا مجنون اوّل گریه کرده و سپس خندیده است؟(5/0)
پاسخ: ابتدا به یاد لیلی گریه کرده و سپس به نظر انان از او میخواستند دعا کند عشق لیلی از دلش بیرون برود، خندیده است.
3- با توجه به این جمله«سخن که از بوی دروغ آید و بوی هنر نیاید، ناگفته بهتر» چگونه سخنی را نباید گفت؟(5/0)
پاسخ: سخن بیفایده و شبیه دروغ یا آمیخته به دروغ
4- در جملهی «در آرزوی مقام و شوکت، سر خویش به باد دادند» عبارت مشخص شده کنایه از چیست؟(5/0)
پاسخ: کشته و نابود شدند.
5- در عبارت زیر، مفهوم قسمت مشخص شده را بنویسید. «هرچه بر او تنگ گرفتند، کمربند خود را تنگتر بست تا دست آخر با حقارت زندگی هامان اُخت شد. (5/0)
پاسخ: اردهی خود را محکمتر کرد یا در کار خود مصمّمتر شد.
ب) معنی واژه( 2 نمره)(هر کدام 5/0 میباشد)
1- دلاک و قیّم در آمدند و خدمت کردند. پاسخ: کیسهکش
2- هرگاه از دهات اطراف عریضهچی بیاید مأمور به تاخت و تاز میشوند. پاسخ: شاکی
3- شأن مقنّن بالاتر از آن است که به قانون عمل کند. پاسخ: قانونگذار
4- هنر اسلامی ملجئی پاکتر از مسجد نداشته است. پاسخ: پناهگاهی
5- وظیفهی خود را خطیرتر از آن میبیند که تنها به بدننمایی بپردازد. پاسخ: بزرگ، مهم
6- ستارگان راه هزار ساله را میپیمایند تا به سر منزل غایی خود برسند. پاسخ: نهایی
7- تا با خاک اُنس نگیری راهی به مراتب قرب نداری. پاسخ: نزدیکی
8- روی صورت جوان خون دلمه بسته. پاسخ: لخته شده
پ) معنی شعر و نثر(6 نمره)
1- خدایی او راست درخورنده. (25/0) پاسخ: خدایی فقط لایق اوست.
2- پدر را نباید که داند پسر. (25/0) پاسخ: پدر (رستم) نباید پسرش را بشناسد.
3- ای که چون تو دیدهی انجم ندید. (25/0) پاسخ: ای که ستارهها هم کسی مثل تو ندیدهاند و بینظیری
4- ده بیست نفر سوار با تیپ میآیند.(25/0) پاسخ: ده بیست نفر سواره با آرایش نظامی میآیند.
5- مینمود آن مرغ را هر گون شگفت. (5/0) پاسخ: کارهای شگفتانگیز نشان آن پرنده میداد.
6- بزرگی خرد و دانش راست نه گوهر و تخمه را. (5/0) پاسخ: برتری به عقل و دانستن است نه به نژاد و اصالت
7- مرا حدیثی از اسب پردازی معلّم در یاد است.(5/0)
پاسخ: من خاطرهای از اسب کشیدن معلّم به یاد دارم
8- ای آتشک تو در شبروی و عیّاری دستس داری. (75/0)
پاسخ: ای آتشک تو در شبگردی و زیرکی و راهزنی مهارت داری
9- آن کسی را که در این ملک سلیمان کردیم ملّت امروز یقین کرد که او اهرمن است (75/0)
پاسخ: این پادشاهی (محمد علی شاه) که ما برای این مملکت انتخاب کردیم امروز ملّت مطمئن است که او خود شیطان و دشمن ماست.
10- بیستون بر سر راه است مباد از شیرین خبری گفته و غمگین دل فرهاد کنید. (1)
پاسخ: بر سر راه رسیدن به آزادی مشکلات زیادی وجود دارد. مبادا خبری ناگوار در مورد موانع آزادی بدهید و مبارزان را غمگین کنید.
11- زیب از بنفشه دارد و از نازبوی، بوی / صافی ز آب چشمه جوید و شوخی ز آب جوی (1)
پاسخ: زبان فارسی زیبایی خود را از گل بنفشه گرفته و عطر و بویش را از ریحان ( یعنی مثل بنفشه و ریحان زیباست) و زلالی آن مثل آب چشمه و شادابی آن مثل آب جویبار است.
ت) خودآزمایی (3 نمره)
1- در شعر «خطّ خورشید» «شب» و «خزان» نماد چه چیزهایی هستند؟(5/0)
پاسخ: منظور از شب، دوران استیداد ستم شاهی و منظور از خزان، ناامیدی و پژمردگی مردم است
2- در مصراع «تا چراغ از تو نگیرد دشمن» منظور از چراغ چیست؟(5/0)
پاسخ: آگاهی، آزادی، فرهنگ و ...
3- دو مورد از موارد استفادهی مسجد در صدر اسلام را بنویسید. (5/0)
پاسخ: محلّی برای اجتماع عام بود، مجالس اهل حدیث در ان برپا میشد، صوفیه برای گوشه نشینی به آنجا میرفتند.
4- جملهی «میخواهم بحر را در کوزهای بریزم» که در درس «پرستو در قاف» آمده است، یعنی چه؟ (5/0)
پاسخ: یعنی میخواهم آن همه عظمت بقیع را به صورت خلاصه بیان کنم.
5- به نظر جلال آل احمد فریاد نیما را در کجا میتوان شنید؟(5/0)
پاسخ: در شعر او
6- مصراع «رانده است جنون عشق از شهر به افسونم» یادآور کدام داستان است؟(5/0)
پاسخ: داستان لیلی و مجنون
ث) دانشهای ادبی(3 نمره)
1- دو مورد از ویژگیهای سفر نامه ناصرخسرو را بنویسید. (5/0)
پاسخ: نثر آن ساده و توضیحات ان دقیق است.
2- هر یک از کتابهای زیر از چه کسانی است؟(5/0)
الف) سیاحتنامهی ابراهیم بیگ ب) برخورد اندیشهها
پاسخ: الف) حاجی زینالعابدین مراغهای ب) محمد جواد حدیدی
3- دو مورد از دگرگونیهای زبان و ادبیّات فارسی دورهی مشروطه را بنویسید. (5/0)
پاسخ: زبان شعر و نثر سادهتر و به زبان مردم نزدیکتر میشود. واژهها و ترکیبهای ناآشنای عربی کمتر میشود.
4- موضوع کتاب «قابوس نامه» چیست؟(25/0)
پاسخ: نصیحت به فرزندش (یعنی گیلان شاه)
5- چهار پاره از چه زمانی در ایران ابداع شد؟ یک شاعر چهار پاره سرا نام ببرید. (5/0)
پاسخ: از دورهی مشروطه ملکالشّعرای بهار
6- توضیح زیر در مورد کیست؟(25/0)
«یکی از نویسندگان برجستهی دانشگاهی است که قلمی روان، شیوا و رسا دارد و یکی از کتابهای او، «بامداد اسلام» نام دارد.
پاسخ: دکتر عبدالحسین زرّین کوب
7- چه عواملی باعث قطع رابطهی زبان فارسی شبه قارّهی هند و ایران گردید؟(5/0)
پاسخ: کشمکشهاس سیاسی و نفوذ استعمار انگلیس
ج) حفظ شعر(2 نمره)
شعرهای زیر را کامل کنید.
1- تو را من چشم در راهم .......شباهنگام...... / که میگیرند در شاخ تلاجن ......سایهها...... رنگ سیاهی(5/0)
2- هر آدمیای که مُهر مِهرت .....درون نگرفت سنگ خاراست....... (5/0)
3- نالیدن ......بیحساب......... سعدی گویند .....خلاف رأی.......... داناست (5/0)
4- رونق باغ میرسد، چشم و چراغ میرسد غم ....به کناره...... میرود، مه ....به کنار..... میرسد(5/0)